Stara narodna poslovica kaže da pas ne laje radi sela, već zbog sebe.
Tako je i s mojim proučavanjima u vezi s dešavanjima na prostoru Latinske Amerike - iako zaista imam velike simpatije prema istom, tamošnja zbivanja su mi i te kako važna i zanimljiva zbog specifične pozicije i interesa naše zemlje. Srbija je, baš kao i zemlje Latinske Amerike, veći deo novog veka provela pod tuđinskom vlašću. Isto tako, 19. vek je i Srbima i Latinoamerikancima doneo oslobođenje i nacionalnu emancipaciju. Odnosi Srbije i latinoameričkih država s kolektivnim Zapadom od druge polovine 20. veka do danas su takođe slični i varirali su od političke i ekonomske saradnje do vojnih konflikata. Shodno tome, iskustva latinoameričkih zemalja mogu umnogome biti od koristi za Srbiju, posebno kada je reč o odnosima sa velikim silama.
Kinesko ekonomsko i tehnološko čudo kome intenzivno svedočimo tokom poslednjih nekoliko godina u značajnoj je vezi s jačanjem kineskih ekonomskih pozicija širom sveta. Danas sa sigurnošću možemo reći da je Kina dominantan geoekonomski igrač na dva kontinenta - Africi i Južnoj Americi. Kineski trgovinski uspon u Južnoj Americi tokom poslednjih četvrt veka je zapanjujući. Sjedinjene Američke Države, jedini istinski kineski rival na planetarnom nivou, bile su 2000. godine najveći trgovinski partner svim južnoameričkim zemljama. Danas, 25 godina kasnije, Kina je preotela tu poziciju Amerikancima južno od Venecuele, Kolumbije i Ekvadora. Čak je i Paragvaju, koji ne priznaje Narodnu Republiku Kinu, već isključivo tzv. Republiku Kinu (poznatiju pod kolokvijalnim nazivom Tajvan), Kina najveći i gotovo nezamenjivi trgovinski partner. Ukoliko uzmemo u obzir činjenicu da Sjedinjene Države zapadnu hemisferu tradicionalno smatraju svojim geopolitičkim, geoekonomskim i geostrateškim dvorištem, možemo pretpostaviti da zvanični Vašington s negodovanjem, pa i zebnjom, gleda na kinesko ekonomsko širenje na posmatranom prostoru.
Najvažnije pitanje u svemu ovome jeste kako je Kina uspela da tako brzo ekonomski osvoji veći deo Južne Amerike, uključujući četiri od pet (Brazil, Argentina, Čile i Peru) njenih najvećih ekonomija? Odgovor se krije u nekoliko prilično jednostavnih stvari. Prvo, Kina svoje investicije ne uslovljava promenama političkih režima u posmatranim zemljama. Drugo, Kina je otvorena za transfer svojih tehnologija, uključujući i one najsofisticiranije. Treće, Kina pristaje da putem kreditnog zaduživanja finansira projekte u zemljama koje se kod nje zadužuju, te ne vrši veliki pritisak na njih ukoliko probiju rok za isplatu duga (tako se procenjuje da Venecuela Kini već godinama duguje oko 25 milijardi dolara). Četvrto, Kina ne nameće svoj sistem vrednosti zemljama u koje investira, što je tradicionalno prisutno u delovanju zemalja kolektivnog Zapada. Sve u životu, međutim, ima svoju cenu, pa tako i kineske razvojne investicije u Južnoj Americi.
Iako one zaista jesu zasnovane na principima „vin-vin“ saradnje, sa sobom su donele i mnoštvo izazova za tamošnje države, tj. ekonomije. Prvo, Kina većinu velikih infrastrukturnih projekata u Južnoj Americi realizuje angažovanjem sopstvenih kompanija, gde ostvaruje dvostruku korist - em ostvaruje kamate na sredstva koja putem kredita plasira južnoameričkim zemljama, em njene kompanije ostvaruju profit. Drugo, Kina jednostavno nije zainteresovana za poštovanje ekoloških standarda u Južnoj Americi, premda, istini za volju, ni tamošnje zemlje ne postavljaju oštre ekološke uslove za rad kineskih kompanija. Treće, Kina je tokom svih prethodnih decenija i te kako uticala na spoljne politike zemalja Južne Amerike, prevashodno u vezi s pitanjem otpriznavanja tzv. Republike Kine, o čemu svedoči da sve one, sem pomenutog Paragvaja, danas imaju uspostavljenje diplomatske odnose samo s Pekingom.
Zaključno, valja reći da naučno i stručno bavljenje kineskim strategijama koje primenjuje u Južnoj Americi može imati veliku vrednost za unapređenje srpske taktike odnosa prema kako kineskim investicijama, tako i prema širem američko-kineskom nadmetanju.
