Stručnjak za islam profesor Udo Štajnbah više od 30 godina bio rukovodilac Nemačkog instituta za Orijent u Hamburgu, od 2009. radi u Školi za državnu upravu Humbolt-Vjadrina u Berlinu koja se bavi društvima u centralnoj Africi i na Bliskom istoku, navodi "Dojče vele".
Na pitanje da li se iza prošlonedeljnih napada u Bagdadu u kojem je poginulo više od 200 ljudi, te onog u Istanbulu gde je ubijeno najmanje 45 ljudi, kao i u Daki gde su stradale 22 osobe, krije Islamska država, Štajnbah kaže da se "iza toga kriju grupe koje se izjašnjavaju kao članovi ID".
"Mislim da ne možemo da govorimo o strategiji koja je planirana negde u Siriji ili Raki, glavnom gradu kalifata. ID danas ima simpatizere u mnogim delovima islamskog sveta, od Boko Harama u Nigeriji, do Malija i Jemena. Te grupe za sebe kažu da su članovi ID zato što traže politički okvir za svoje aktivnosti. One formalno nisu povezane sa Islamskom državom u Raki. To je vrsta propagande kojom ona signalizira da je jača od pojedinačnih grupa u Maliju, Jemenu ili Avganistanu. ID svetu sugeriše: 'Mi smo celina, država'", objašnjava nemački stručnjak.
Na konstataciju da to zvuči kao nova Al Kaida i da izgleda da se ID od regionalne razvila u međunarodnu terorističku mrežu, Štajnbah kaže da je "očigledno tako".
"Izvorno je ideologija 'Islamske države' bila osnivanje islamske zajednice, kalifata, čime su želeli da pokažu da je ID alternativa postojećim državama na Bliskom istoku. Ona se najpre fokusirala na bliske neprijatelje. U islamističkoj ideologiji u njih se ubrajaju neprijatelji u sopstvenom društvu. Izgleda da je sada došlo do promene strategije po kojoj se jače koncentriše na 'strane neprijatelje', dakle neprijatelje van islamskog sveta, odnosno Evropljane i Amerikance", smatra Štajnbah.
Na pitanje kako objašnjava takvu strategiju, nemački stručnjak odgovara sa "postoji temeljna diskusija koja se vodi među terorističkim grupama: da li bi trebalo da se prvo bore sa problemima u sopstvenom društvu i prerastu u 'Islamsku državu' ili bi trebalo da se bore protiv Amerikanaca, Evropljana i nevernika, kao što je uradila Al Kaida nakon napada izvršenih 11. septembra 2001".
"ID je Al Kaidi okrenula leđa i razvila sopstvenu strategiju. To je dovelo do podele. Nakon što se ID u Siriji i Iraku našla pod pritiskom, kalifat se našao u opasnosti, pa se ID okreće ka 'daljim neprijateljima' i time ponovo približava Al Kaidi", navodi Štajnbah. Upitan koliko su jaki temelji na kojima počiva vlast ID u regionu, nemački stručnjak kaže da "Islamska država tamo mora da se brine za egzistenciju".
"U Iraku je izgubila veće delove teritorije - još uvek drži pod kontrolom Mosul, ali vojne pripreme iračkog rukovodstva za oslobađanje tog grada su u toku. U Siriji je protivnicima ID, posebno kurdskim trupama, potpomognutim od SAD, pošlo za rukom da zauzmu područja koja su strateški važna za ID. To znači da se Islamskoj državi bliži kraj. Mislim da su ljudi u ID toga svesni, isto kao i oni koji u ime ID bilo gde u svetu vrše napade. Što je fizički kraj Islamske države u Siriji i Iraku bliži, tako raste odlučnost drugih grupa van ID da napadaju širom sveta. Međutim, fizički kraj ID ne znači i kraj islamističkog terorizma", objašnjava Štajnbah.
Na pitanje kako države koje su ugrožene moraju da reaguju na nove strategije ID, Štajnbah kaže da Nemačka, na primer, podržava Kurde u borbi protiv ID i da je "odluka da se podrži ratno rukovodstvo u borbi protiv ID bila spravna i veoma efikasna".
"Drugo, terorističke mreže ID moramo bolje da nadgledamo. Treće, moramo da razvijamo neku vrstu kontra-strategije prema onima u našem društvu koji su spremni da odu na područja Islamske države", zaključuje nemački stručnjak u intervjuu "Dojče veleu".
