Milo Đukanović svoju karijeru je počeo kao komunistički omladinac uz pomoć svog oca, koji je bio istaknuti crnogorski politički funkcionier. Činjenica da je sin poznatog političara, kao i njegove političke veze, pomogle su Đukanoviću da se brzo "popne" do mesta člana Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije.
Samo 10 godina kasnije, Đukanović ulazi u crnogorsku vlast, nakon prebijanja radnika od strane tadašnje komunističke vlasti na Žutoj gredi, koji su uzvikivali "Nema rada dok ne padne vlada". Naime, radnici Železare "Boris Kidrič" iz Nikšića krenuli su za Titograd kako bi demonstrirali protiv tadašnje vlasti. Ali usput su ih dočekali policajci, koji su ih napali suzavcem i pendrecima.
Slično kao što je Đukanovićeva policija proteklih dana tukla i rasterivala opozicione demonstrante u Podgorici. Iako je komunistička vlast u Crnoj Gori probala da silom spreči odlazak s vlasti, to se ipak desilo a Đukanović se najverovatnije "kandidovao" za ulazak u novu vladajuću garnituru izjavama da je policija preterala i da se u Crnoj Gori neće desiti "potop", već da će biti srećnija nego što je bila.
Nakon pada crnogorske vlasti 1989. Đukanović ulazi u novu vladajuću garnituru, a samo dve godine kasnije uz veliku podršku Slobodana Miloševića postaje i premijer Crne Gore. I to najmlađi u njenoj istoriji, jer je imao samo 29 godina.
Zanimljivo je i to da je Đukanović ušao u vladajuću strukturu upravo iste godine kada je srušen i Berlinski zid, a trenutno je jedini evropski vladar koji je uspeo da se održi na rukovodećim pozicijama još od tog vremena. Razlaz sa Slobom
Đukanović je na vladajućim mestima čak 27 godina, ali njegov odnos prema onima koji su ga podržavali u vlasti se često menjao. Tako je samo tri godine nakon što je postao premijer počeo da menja svoj odnos prema Slobodanu Miloševiću, koji se odrazio i na odnose u njegovoj Demokratskoj partiji socijalista. Već 1997. otvoreno je bio okrenut protiv tadašnjeg vođe Srbije pa je čak u jednom intervjuu rekao da je Miloševićeva politička filozofija zastarela i da je okružen korumpiranim pomoćnicima.
Iako je podrška Miloševića bila jedna od ključnih da bi Đukanović uopšte postao premijer Crne Gore, to mu nije smetalo da napadne Slobu a nakon ovog intervjua došlo je i do cepanja DPS-a, pa je iz nje izašao Momir Bulatović koji je osnovao Socijalističku narodnu partiju. Đukanović je na ovaj način počeo da učvršćuje svoju vlast u Crnoj Gori. Otprilike tada počinje i njegova nacionalistička retorika u kojoj se predstavljao kao neko ko čuva interese Crne Gore, a u često je rukovodstvo iz Srbije apostrofirao kao najveći problem u toj zamisli.
Zato već 2000. godine DPS bojkotuje tadašnje savezne izbore i tada već otvoreno priča o tome da Crna Gora treba da se osamostali. Dve godine kasnije potpisuje Beogradski sporazum o osnivanju Državne zajednice Srbije i Crne Gore, koji je bio oročen na tri godine da bi 2006. raspisao referendum za konačno ocepljenje Crne Gore, gde je njegov Blok za nezavisnu Crnu Goru dobio podršku 55 odsto građana.
Na krilima crnogorskog nacionalizma, Đukanovićeva vlast se neverovatno učvrstila i on maltene postaje neprikosnoveni vladar Crne Gore.
Duvanska afera i ubistvo Pukanića
Milo Đukanović je prema podacima koje su mediji objavljivali jedan od najbogatijih državnih lidera na svetu, čije je bogatstvo nekoliko puta veće nego bogatstvo američkog predsednika Baraka Obame. Tako se baratalo da mu je imetak vredan oko 11 miliona evra. Zanimljivo je što niko nije objavio na koji je način Đukanović stekao to svoje bogatstvo, s obzirom da je na vlast pre 27 godina, sudeći po fotografijama iz tog vremena, došao maltene u patikama i džemperu.
Ali treba znati da su se za njega lično i njegovu vladavinu vezivale mnoge afere. Sigurno najpoznatija je u vezi sa švercom cigaretama. Naime, Služba za borbu protiv mafije u Italiji objavila je izveštaj prema kojem je Crna Gora za vreme njegove vlasti okarakterisana kao "raj za nezakonitu trgovinu i utočište za kriminalce"
U izveštaju koji je 2009. objavio Međunarodni konzorcijum istraživačkih novinara piše da je u optužnici koja je u Bariju podignuta protiv Đukanovića napisano da je Crna Gora od 1994. do 2002. godine bila "raj za šverc cigareta" u kojem su učestvovali italijanski karteli Kamora iz Napulja i Sakra korona unita iz regiona Pulja, na jugu Italije.
Novinari su otkrili da Đukanović poseduje nekretnine i kompanije u vrednosti od bar 14,7 miliona američkih dolara, njegov brat Aco Đukanović 167 miliona dolara, a sestra Ana oko 3,5 miliona dolara.
"U sudskim dokumentima navodi se da je Đukanović do guše umešan u sve. Bio je svestan ogromne količine novca koja je dolazila od nezakonitog krijumčarenja duvanom koje je bilo u rukama italijanskog organizovanog kriminala. Njegova pohlepa za novcem ga je učinila toliko neprincipijelnim, da se uklopio u (kriminalno) društvo", ocenjuje se u tekstu.
Međutim, italijanski sud je ubrzo odustao od gonjenja Đukanovića jer je on imao imunitet s obzirom na visoku državnu funkciju koju je obavljao.
Đukanovića su u medijima povezivali i sa ubistvom urednika hrvatskog nedeljnika "Nacional" Ive Pukanića, koji je svedočio u Bariju o kriminalnim grupama na Balkanu.
- Glasno i jasno kažem, još jednom, ubistvo Iva Pukanića ima direktne veze sa svedočenjem Mila Đukanovića, u svojstvu optuženog, u Bariju - izjavio je bivši šef crnogorske misije u Vašingtonu Ratko Knežević.
Srpsko i hrvatsko tužilaštvo presudilo je nekolicini ljudi, za koje se tvrdi da su bliski Sretenu Jociću, za ubistvo Pukanića a po srpskoj optužnici piše da je usmrćen jer sa "za sada neditifikovanim licem" postignut dogovor da on bude ubijen za 1,5 miliona evra.
Afera aferu stiže
Međutim, ovo je samo deo onoga što se dešavalo za vreme Đukanovićeve vlasti, pa je tako poznat i slučaj ubistva glavnog urednika lista "Dan" Duška Jovanovića. Ovaj list je bio prilično kritičan prema Milovoj vlasti, a nakon više od 10 godina i dalje se ne zna koji su motivi bili niti ko je naručilac, iako je bilo osuđenih saučesnika u ubistvu.
I glavnog urednika redakcije nezavisnog dnevnika "Vijesti" Mihaila Jovovića neko je pokušao da ubije pre dve godine kada je na krajem 2013. godine pod prozor redakcija postavljenja eksplozivna naprava u trenutku kada je u novini bilo čak 15 novinara. Nakon što su počeli protesti u Crnoj Gori, stalne pretnje prima i direktorka TV Vijesti Marijana Bojanić.
Ovo su samo neka od najtežih krivičnih dela koja prate vladavinu Mila Đukanovića, a veliki broj njih se povezuje sa ekonomskih kriminalom. Tako je jedna od poslednjih bila prošle godine kada je reagovala čak i američka ambasada u Podgorici, a u vezi sa prodajom crnogorskog "Telekoma". Naime, zvaničnici SAD su potvrdili da su trojica rukovodilaca "Mađar telekoma" podmitili vladine zvaničnike u Crnoj Gori kako bi ta kompanija stekla vlasništvo nad "Telekom Crne Gore".
Amerikanci su tada saopštili da su ti vladini zvaničnici uzeli od Mađara čak 7,35 miliona evra a da je mito dobila i „sestra najvišeg vladinog funkcionera koja se bavi advokaturom“.
Prošle godine je objavljen i podatak Globalnog finansijskog integriteta (GFI) da je iz Crne Gore od 2001. do 2010. godine izneto 6,2 milijarde dolara.
"Porodica premijera (i bivšeg člana komunističke partije) Mila Đukanovića sada je jedan od najbogatijih svetskih vladajućih klanova, pa su čak i mrvice koje padaju sa njihovog stola velike. Od pet mladih crnogorskih građana najmanje dva su nezaposlena, a Đukanovićev sestrić Edin je kao student kupio stan na Menhetnu za 900.000 dolara“, napisao je u autorskom tekstu "Vorldu" Marvin Olaski, savetnik bivšeg američkog predsednika Džordža Buša.
Podgoričke "Vijesti" su objavile i da je Prva banka, koju kontroliše porodica Mila Đukanovića, poslovala je s uhapšenim narko bosom Darkom Šarićem, a njemu i njegovim saradnicima, otvarala račune i odobravala izuzetno povoljne uslove.
Ovo su samo neki od primera šta se dešavalo i dešava u toku Đukanovićeve vladavine Crnom Gorom. Međutim, sem malverzacija sa velikim ciframa, u javnosti se često iznose i optužbe o stranačkom zapošljavanju i nameštanju poslova od strane Milove partije.
Takođe i o kupovini glasova za izbore
Mržnja prema Srbiji
Đukanović je više puta činio poteze koji su bili u suprotnosti sa interesima Srbije. Tako je 2008. godine Crna Gora priznala nezavisnost Kosova, iako nije bilo nikakve konkretne koristi od toga za njihovu državu.
Slično se dogodilo nedavno kada su glasali da se Kosovo primi u UNESKO, iako je to bilo protiv interesa naše zemlje.
Često je u medijima za protivnike njegove politike, kao i medije koji ga ne podržavaju, pričao da su instruisani iz Srbije što se desilo nedavno i sa protestima koje Demokratski front vodi protiv njega.
Vrhunac svega je što je Đukanovićev režim često vršio pritisak na Srpsku pravoslavnu crkvu, u pokušaju da kao vrhovnu crkvenu instituciju postavi nekanonizovanu crnogorsku crkvu.
Poslednji u nizu pokušaja je i novi zakon o verskim zajednicama kojim je probano da svi hramovi sagrađeni pre 1918. godine pređu u vlasništvo države.
Inače, jedna od najskandaloznijih izjava koju je dao je bila i ona o Gavrilu Principu gde je rekao da je njegovo ubistvo Ferdinanda bilo terorističko delo.
(E.K.P)
