BEOGRAD - Pošto su Srbima ukrali Karađorđevu šniclu i pretvorili je u zagrebački stek, a ime Nikole Tesle zaštitili kao svoj brend, Hrvati su se ustremili na najčuveniji islamski specijalitet - ćevape.Naime, ovaj najpopularniji balkanski proizvod, pre svega nasleđe islamskih sunarodnika, brendiran je kao „chevap rolls“ u restoranu brze hrane u Zagrebu, a iako je to u stvari ćevap umotan u palačinku, u medijima je nazvan „hrvatski ćevap rols“, čime se stiče utisak da brend potiče iz ove zemlje i nacije.Kako navode isti izvori, hrvatskim“chevap rollsom“ oduševljeni su i strani turisti pa posao preduzetnicima ide odlično, a pošto su tuđi proizvod ponudili u novom obliku, neće ih stići kazna za korišćenje tuđeg brenda.Petar Bogosavljević, predsednik Pokreta za zaštitu potrošača Srbije, smatra da je osnovno pitanje da li je hrvatski „chevap rolls“ novi proizvod ili ne.- Pitanje je koji su sastojci i karakteristike tog novog proizvoda i to treba da kažu stručnjaci. Ako je uzet recept sarajevskog i banjalučkog ćevapa i od njih napravljen novi proizvod, to bi bilo prisvajanje tuđe intelektualne svojine. To bi bila kompletna krađa - kaže on.On ističe da je krađa robnih marki i proizvoda sa određenim geografskim poreklom česta pojava i u Srbiji.- Često se proizvod koji nije sa određenog geografskog područja predstavlja kao da jeste. Primera radi, naziv sjenički ili zlatarski sir se često zloupotrebljava - pod tim imenom se prodaju sirevi koji nisu sa tog područja i nisu istog kvaliteta. Isto tako primer zloupotrebe robne marke je i „alpsko mleko“ koje je proizvedeno u okolini Tuzle, a zna se da ono ne potiče s tog geografskog područja. U Srbiji smo imali lažnu robnu marku „Rubinovog“ vinjaka, a potrošači se često žale na sumnjive firmirane patike i odeću - kaže Bogosavljević.I marketinški stručnjak Svetlana Lončar, direktorka Tabu magazina, kaže da je krađa brendova česta pojava kod nas.- Zakonska regulativa u Srbiji postoji, ali ne postoje sankcije. Nisam čula ni za jedan slučaj da je neko procesuiran zbog krađe tuđe svojine - kaže Lončareva.
ČinjeniceTUĐI PROIZVODI ZAŠTIĆENI U SRBIJINjeguški pršutCrnogorska lozova rakijaCrnogorski krstačCrnogorski vranacČeško budejovicke pivo
NEKI ZAŠTIĆENI SRPSKI PROIZVODIGoveđa užička pršutaUžička slaninaSremski kulenRtanjski čajHomoljski ovčji sirBanatski rizlingVoda vrnjciPirotski ćilimLeskovačko roštilj mesoSvrljiški kačkavaljFutoški svež i kiseli kupusHomoljski medLeskovački domaći ajvarAriljska malinaSvrljiški belmužSjenički ovčji sirSjenička jagnjetinaZlatarski sir
ČinjeniceŠTA SU I ČIJI SU ĆEVAPIĆevapi su arapski specijalitet koji ima svoje različite varijante svuda u svetu, ali se geografsko poreklo vezuje za BalkanPostoje banjalučki, pazarski i leskovački ćevapi, ali su najčuveniji i odomaćeni brend sarajevski ćevapiOriginalni sarajevski ćevapi mogu se kupiti u Beču, Čikagu, Njujorku, Torontu, Sijetlu i u LondonuIako je šljivovica tipičan srpski proizvod, ovu vrstu rakije pod tim imenom su zaštitili Italijani, Nemci i ČesiJedna slovenačka firma je 1996. godine u Nemačkoj zaštitila ajvar, ali je taj žig u roku od godinu i po dana poništen
