BEOGRAD - Već nekoliko godina unazad na snazi je trend pomeranja starosne granice za odlazak u penziju, kako u Srbiji tako i u ostatku sveta.
Razloga za to ima nekoliko, a stručnjaci najčešće ističu da je glavni razlog taj što je životni vek ljudi sve duži i što se, na primer u slučaju Nemačke, vremenom otkrivaju manjakvosti tamošnjih penzionih sistemaU EU se sada radi uglavnom do 65. godine, ali postoje zemlje koje su granicu podigle do 67 ili 68 godina.
Na sličan način se pomera i starosna granica u Srbiji, te se od 1. januara 2023. godine za žene u Srbiji pomera starosna granica za odlazak u penziju na 63 godine i 6 meseci.
Istraživanje finskog Centra za penzije Finske je pokazalo da će Evropljani do kraja ove decenije raditi i posle 70. godine. Više država u Evropi svoju starosnu granicu prilagođava na osnovu očekivanog životnog veka, a ne na osnovu zarade ili doprinosa. Pored same Finske, na sppisku zemalja koje eksperimentišu sa ovim modelom su i Kipar, Danska, Grčka, Italija, Holandija, Portugal i Slovačka.
NE PROPUSTITE
Slična situacija je i u Srbiji i u regionu
Slična situacija je i u Srbiji i u regionu. U našoj zemlji prema odredbama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju starosna granica za žene pomera se svake godine, od 2014. godine, kako bi došlo do izjednačavanja godina života žena i muškaraca 2032. godine. Slični prelazni period je na snazi i u Hrvatskoj, koji traje do 2029. godine, dok je u Crnoj Gori i Sloveniji ta granica već izjednačena.
Žene u Srbiji od 1. januara 2023. godine moći će da idu u penziju sa navršene 63 godine i šest meseca života. Kad je reč o muškarcima, uslovi za penzionisanje se neće menjati, pa će granica za njihov odlazak u penziju ostati na 65 godina starosti.
Od 2014. godine, prema odredbama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju, se za žene svakog 1. januara menjaju uslovi za penziju i to po pravilu da se starosna granica pomera u rasponu od dva meseca do šest meseci godišnje. Tako će biti sve do 2032. godine kad će žene moći da idu u penziju sa 65 godina starosti kao muškarci.
Nova pravila važe i ukoliko građani žele da idu u prevremenu penziju, a promena se odnosi i na muškarce i na žene. Ove godine muškarci mogu da idu u prevremenu penziju sa 40 godina staža i najmanje 59 godina i šest meseci života, a žene sa 39 godina i osam meseci staža osiguranja i najmanje 59 godina života. Od 1. januara 2023. godine ove granice će se pomeriti za još 6 meseci.
Situacija u regionu
Pravo na starosnu penziju građani Hrvatske stiču kada navrše 65 godina i 15 godina radnog staža. U prelaznom periodu od 2020. do 2029. godine žene ostvaruju pravo na penziju sa manje godina u ovoj zemlji.
U BiH, od 1. januara ove godine važe nova pravila za odlazak u penziju. U Federaciji je Zakonom o mirovinskom i invalidskom osiguranju propisano da se za ostvarenje prevremene starosne penzije se od 2015. svake godine pomera, do 2025. godine kada će uslov biti za oba pola 65 godina.
U Crnoj Gori se stiče pravo na starosnu penziju kad se napuni 67 godina života i najmanje 15 godina penzijskog staža.
U Sloveniji je starosna granica za oba pola 65 godina, ali u penziju mogu ići i mlađi uz uslov da imaju 40 godina radnog staža, ali ne pre 60. godine života.
Evropa
U većini zemalja članica EU, prema podacima finskog Centra za penzije, starosna granica za odlazak u penziju je 65 godina. Ipak, Španija, Nemačka i Francuska su povećale granice sa 65 na 67 godina, dok Britanija i IRska imaju cilj da se u penziju ide sa 68 godina.
Takođe u Evropi se sve više čuju i zahtevi da se radi do 70. godine, i to najviše iz Nemačke. Tamo se nedavno na tu temu javio i predstavnik Saveza nemačke metaloprerađivačke i elektro industrije Stefan Volf, koji je izneo zahtev da se granica za odlazak u penziju podigne na 70 godina.
- Ako obratimo pažnju na demografska kretanja i opterećenja socijalnih i penzionih fondova, onda moramo doći do zaključka da su rezerve iscrpljene. Ne preostaje nam ništa drugo nego više rada i duži radni vek, poručio je Volf.
Tako je rešenje koje je sada na snazi u Nemačkoj da se starosna granica za odlazak u penziju do 2029. godine postepeno podiže sa 65 na 67 godina.
Kurir.rs/Blic
NE PROPUSTITE
