Saudijska Arabija, koju je 1932. godine osnovao kralj Abdulaziz ibn Saud, do sada je imala šest kraljeva - i svi su bili sinovi osnivača države, koji je preminuo 1953. godine. Nijedan od njih nije preuzeo vlast u naftom bogatoj kraljevini pre nego što je napunio 50 godina. Sadašnji monarh, kralj Salman, imao je 79 godina kada je pre skoro tri godine stupio na tron.
Krunski princ Mohamed bin Salman (32) - čiji su šokantni koraci u subotu uveče ukazali na odvažan pokušaj da svoju moć konsoliduje kroz mere borbe protiv navodne korupcije - bio bi prvi iz svoje generacije koji je postao kralj, čime bi se vlast prebacila sa sinova osnivača države, kralja Abdulaziza, na njegove unuke. Na tom putu prvo je pregazio svog strica Mohameda bin Najefa, koji je u junu iznenada, i bez presedana, smenjen.
Decenijama je moć u Saudijskoj Arabiji prelazila sa brata na brata, ali princ Mohamed bin Salman bi trebalo da presto nasledi od svog oca. On već ima položaj ministra odbrane i kontroliše sve aspekte privrede, planiranja, reformi i bezbednosti u zemlji. Od aprila 2015. godine, imenovan je za zamenika krunskog princa, odnosno drugog po redu u liniji nasleđivanja, što je iznenadilo mnoge starije i iskusnije članove vladajuće porodice.
Prvi u nizu naslednika prestola bio je princ Mohamed bin Najef, iskusni član kraljevske porodice. Njega je, međutim, kralj Salman izbrisao iz linije nasleđivanja i oduzeo mu funkcije šefa saveta za borbu protiv terorizma i ministra unutrašnjih poslova. Posle toga, kraljev sin, princ Mohamed bin Salman, ostao je sa malo rivala na putu do trona. On je juna ove godine i zvanično postao krunski princ, odnosno prestolonaslednik.
Teorijski, za izbor krunskog princa bio je zadužen takozvani "Savet za vernost", telo koje je 2007. godine formirao tadašnji kralj Abdulah, sastavljeno od sinova i istaknutih unuka osnivača zemlje. Uloga tog tela, međutim, kao i njegov značaj u promenama od 2015. godine, bili su ograničeni.
Uprkos nekim naporima da se odlučuje konsenzusom, Saudijska Arabija ostaje apsolutistička monarhija, gde sve krupne odluke donosi kralj. Ali, čak i ako je bilo razmimiolaženja, kraljevska porodica je dugo sledila tradiciju da govori "jednim glasom", posebno kada se radilo o pitanjima nasleđivanja, kako bi mogli da nastupe ujedinjeno pred moćnim saudijskim plemenima i sveštenstvom.
Hapšenje istaknutih prinčeva izgleda preokreće način na koji kraljevska porodica pristupa unutrašnjim sporovoma, ali takođe skreće pažnju na krunskog princa kao na odvažnog reformatora koji je rešen da modernizuje konzervativno kraljevstvo, na čijem tlu se nalaze najsvetija islamska mesta.
Kurir.rs/Tanjug
Foto: Fonet/AP
NE PROPUSTITE
