U grupi „starog“ stanovništva iz narodnih predanja u Crnoj Gori nalaze se i Macure. Tragovi prisustva „davnjeg“ naroda Macura mogu se naći u toponimima, plemenskim pričanjima koja su se prenosila generacijama i porodičnim tradicijama.
Najgušća koncentracija toponima i narodnih predanja o Macurama primećuje se na prostoru opštine Kolašin, ali tu je i Podgorica, Berane i Andrijevica, tj. teritorije koje su naseljavali pripadnici plemena Rovca, Morača, zatim Piperi, Bratonožići i Vasojevići.
U Prekobrđu, selu na teritoriji plemena Morača, postoji macursko groblje. Sećanje na ovaj stari narod još je živo na mestima koja se zovu Sela, Uljari i Čepino stajište. Za Bogića Moračanina, rodonačelnika većine moračkih bratstava, kaže se da je vodio borbe s Macurama. Prema predanju, on je ubio macurskog glavara Štikoja i istisnuo deo ovog roda iz Morače. Kao uzrok naglog nestanka starog stanovništva, predanja navode sneg i oštre zime, nerodne i „zle godine“, pomor od „čume“, seobe, međusobne borbe i istrebljenja.
Ljudi su govorili da se stari narod „isklao među sobom“. Ovi sukobi svakako su vođeni zbog planinskih ispaša i u njima su, po predanju, stradale i Macure. U Rovcima i Morači mogle su se čuti uzrečice „poklali se ka` Macure“, „tuku se ko Macure“ ili „pobiše se ko Macure“, što je značilo – do istrebljenja.
U Vasojevićima se takođe pričalo o „nekim starim narodima“: Španjima, Latinima, Bukumirima i Macurama. Ljudi su govorili da se u ranije doba znalo za njihove „žrtvenike“, „gomile“ i stara selišta, od čega su u novije doba ostali samo tragovi grobalja, crkvine i srušene zidine. Po svim planinskim delovima Vasojevića mnoga groblja nazivaju se imenom Macura. Za njih se tamo govorilo da su bili „ka` nekakvi Latini“, neki „davnji narod“ koji je živio po planinama.
Na području najstarijeg dela Vasojevića, Lijeve Rijeke, u naselju Lopate, u blizini Karadžića smješten je lokalitet Crkvina, gde se nalazi staro groblje koje tamošnji živalj zove macurskim. U novije vreme tamo su sahranjivane samoubice i nepoznati ljudi. Staro macursko groblje postoji i u ravnoj Trebješici. Meštani su pričali da su na obližnjem brdu Kosmanu nalazili ostatke pokućstva i gvozdeno oruđe koje je pripadalo „starim“ ljudima.
Na Veruši predanje pripisuje Macurama dva groblja. Jedno se nalazi na Pejovom dolu i zanimljivo je zbog toga što su grobovi usađeni u četiri kupasta brežuljka, možda veštački podignuta, gomile visine 5-6 metara. Ostaci drugog groblja mogu da se vide na bregu Glavice, gde je nekada, verovatno, bilo pastirsko naselje.
U gornjem delu Vasojevića, oko Lima, na području Kralja, u Sjenožetima, predanja jedan lokalitet zovu Macurskim kućištima. Iznad Sjenožeta nazire se trag starog druma, koji se zove Macurski put. Groblje Macura postoji i u Božićima, a u donjem delu Vasojevića, poviše Kurikuća, nalaze se u zemlju zarasle tri zidine od po 60 stopa u dužini i 14 stopa u širini, za koje meštani smatraju da su tragovi prisustva „Latina ili Macura“.
U obližnjem selu Bastahe jedno mesto se naziva Macurski most. "Stari narod“ povezuje se i s konkretnim porodicama. Tako se pričalo da su u Bratonožićima na Pelevu brijegu, u selu Zmijincu živeli stari stanovnici „Macure-Jelavići“, koje su odatle davno istisnuli Baljevići. U rovačkom naselju Vlahovićima za Mrvoševiće, koji su smatrali da su rodom Vlahovići, postoji predanje da su poreklom od „starih“ Macura.
O „starom narodu“ Macurama ćute i turski izvori. U spisku Hercegovine iz 1477. godine spominju se vlaške nahije Kričak i Mataruge, ali ne i Macure. Zanimljivo je da na prostoru Crne Gore nije pronađeno nijedno staro groblje Mataruga, Mataguža i Krički, „starih“ naroda koji su zabilježeni u dokumentarnim izvorima. Zbog svega ovoga može se postaviti pitanje da li se o „davnjem narodu“ Macurama može govoriti kao o nekom istorijskom plemenu ili stanovništvu.
Možda će se u vremenu pred nama ova karika pronaći, ali do tada lingvistima ostaje zadatak da odgonetnu poreklo naziva Macura, a arheolozima rad na podrobnijem proučavanju lokaliteta koji nose ovo ime.
Kurir.rs/.sedmica.me
Foto pruintscreen sedmica.me
POGLEDAJTE VIDEO BONUS:
Duh ubijenog dečaka pojavio se na mestu ubistva
