Povod je odluka Srpske pravoslavne crkve da i pored snažnog protivljenja Ruske crkve prisustvuje Saboru na Kritu, koji je održan od 18. do 26. juna. Rusi smatraju da iza takve odluke direktno stoji uticaj mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija Radovića za kojeg veruju da vuče sve konce u SPC.
Na pogoršanje odnosa Ruske pravoslavne crkve i Srpske pravoslavne crkve prvo su ukazali čelnici ruske Dume Sergej Nariškin i Sergej Zeljeznjak, koji su na odvojenim sastancima sa predstavnicima opozicionih stranaka iz Crne Gore i Srbije, održanom krajem juna ove godine, izrazili duboko razočarenje Amfilohijevim stavovima i postupcima.
"Stavovi episkopa Amfilohija nisu usaglašeni sa Moskovskom patrijaršijom. Očekujemo da će ta situacija biti brzo prevaziđena", citirao je izvor Pobjede reči potpredsednika ruske Dume Sergeja Zeljeznjaka na sastanku sa predstavnicima opozicije iz Crne Gore i Srbije.
O Amfilohijevim stavovima o Saboru na Kritu bilo je reči i na marginama Kongresa Putinove stranke koji je održan 25. i 26. juna u Moskvi upravo u vreme održavanja Sabora. Iz Putinove stranke tada su na odvojenim sastancima sa predstavnicima opozicije iz Crne Gore, ali i Srbije, ukazali da SPC i Ruska pravoslavna crkva moraju da deluju jedinstveno i usaglašeno. Na Kongresu je usvojena deklaracija kojom Jedinstvena Rusija podržava ideju o savezu balkanskih neutralnih država, ali u zvaničnom saopštenju nije bilo ni reči o Saboru na Kritu.
Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije kazao je posle Sabora, da unutar pravoslavlja, naročito između Moskovske i Carigradske patrijaršije, postoje stari i ozbiljni problemi. Da bi Sabor bio vaseljenski, da bi bio sveti, on mora da donese istinite odluke. Prvi vaseljenski sabor je priznat kao vaseljenski tek na drugom saboru, i tako redom sve do sedmog sabora. Sledeći veliki sabor je onaj koji potvrđuje istinitost onog prethodnog naveo je Amfilohije.
On je izrazio očekivanje da će Ruska crkva usvojiti najmanje pet od ukupno šest na Kritu usvojenih dokumenata. Takva očekivanja temeljio je, kako je rekao, i na više telefonskih razgovora koje je obavio sa mitropolitom Ilarionom Alfejevim, „ministrom spoljnih poslova“ Ruske crkve. Međutim, Amfilohijeve stavove je ubrzo demantovala Moskovska patrijaršija. Za crkvene prilike veoma oštar demanti Ruske crkve svedoči o ozbiljnom pogoršanju odnosa između dve crkve što su i ukazali predstavnici ruske parlamentarne vlasti i najjače partije, na sastancima sa predstavnicima opozicije iz Crne Gore i Srbije.Prema pouzdanim saznanjima Pobjede, Rusima su zasmetale i ekumenske izjave mitropolita crnogorsko-primorskog kao i dobri kontakti koje Amfilohije ima sa poglavarom Rimokatoličke crkve papom Franjom.
(CdM)
