Stefan Prvovenčani se za života, 1228, odrekao prestola u korist najstarijeg sina Radoslava. Ali, četiri godine kasnije, pod pritiskom vlastele i bugarskog cara, Radoslav je 1234. morao da vlast ustupi mlađem bratu Vladislavu, a on se zamonašio i umro u Studenici.Najezda MongolaVladislav se oženio ćerkom bugarskog cara i na prestolu je ostao osam godina. Iskoristio je rodbinske veze da učvrsti svoju vlast. Još pre nego što je postao kralj, naime, dok je još bio samo upravnik jedne oblasti uz Lim, oko 1225, Vladislav je podigao manastir Mileševu i tu je doneo mošti Svetog Save.Kad su Mongoli pregazili Balkansko poluostrvo i Bugarsku učinili vazalnom, a njegov tast umro, Vladislav je ostao bez podrške, pa je morao da vlast ustupi bratu po ocu Urošu Nemanjiću. Narednih 20 godina upravljao je jednom oblašću do smrti oko 1269. Njegovi sinovi Stefan i Desa nisu imali značajniju ulogu u istoriji. U leto 1990, tokom restauracije Mileševe, otkriven je Vladislavov grob. Posle antropološkog pregleda i identifikacije, mošti su predate monasima, i sad se nalaze u ćivotu postavljenom u crkvi.Za razliku od svoje braće, prethodnika na prestolu, koji su oslonac politike nalazili u moćnim državama svojih tastova, kralj Uroš I je vodio samostalnu politiku, sa ciljem da ojača Srbiju. To mu je omogućilo proširenje države na jug i sever. Od braće se razlikovao i izborom žene. Dok su i Radoslav i Vladislav bili oženjeni princezama sa Istoka (vizantijskom i bugarskom), Uroš je oko 1250. doveo četrnaestogodišnju Jelenu Anžujsku, rođaku francuskih kraljeva.Rodila mu je dva sina, Dragutina i Milutina, koji će docnije postati kraljevi. Legenda kaže da je Uroš naredio da se duž puta kojim je Jelena došla u Srbiju, uz Ibar od Kraljeva do Raške, zasadi jorgovan kako bi pripitomio i ulepšao sure litice doline i buduću kraljicu podsetio na rodnu Provansu. Po ugledu na srpske vladare, i kraljica Jelena zidala je manastire: najpoznatija njena zadužbina je Gradac, sazidan krajem 13. veka, kao i Crkva Svetog Nikole u Skadru, u kojoj se pred smrt zamonašila. Njen dvorac nalazio se na samom rubu današnjeg Kosova i Metohije, na izvoru Ibra, u mestu Brnjak. Tu je osnovala školu za siromašnu žensku decu i sirotište. Posle zbacivanja muža s vlasti 1276, kad je država bila podeljena na tri dela, Jelena je vladala oblastima između Dubrovnika i Skadra, a ostatkom Milutin i Dragutin.Zbacili ga sinoviUroš je na prestolu ostao duže od 30 godina, a čitavu poslednju deceniju spremao se za rat sa Vizantijom. Ostvario je dobre odnose sa Ugarskom na severu, sa Kraljevstvom Sicilije, ali se, uprkos savezništvu s njima, nije usudio da napadne Carigrad. Sa prestola ga je 1276, uz pomoć ugarske vojske i u dogovoru s bratom Milutinom i majkom Jelenom, skinuo sin Dragutin. Uroš se potom zamonašio, ali je nepunu godinu posle razvlašćivanja umro (1277).
BOGATA SRBIJAU vreme Vladislava i Uroša u Srbiju su iz Evrope došli rudari Sasi. Sa sobom su doneli nove tehnike pronalaženja i prerade ruda srebra, bakra i olova. Sasi su otvorili rudnike u Brskovu, Trepči, Rudniku, Rogozni, Novom Brdu i u drugim mestima. Razvoj rudarstva u Srbiji podstakao je jačanje trgovačkih veza s primorjem i južnom Italijom.
