Istoričar Čedomir Antić podsetio je na nekoliko surovih istina o ovom logoru smrti.
Zvanično, najveći koncentracioni logor na teritoriji Nezavisne države Hrvatske formiran je 21. avgusta 1941, u okolini istoimenog gradića.
Ustaše su ga uništile u aprilu 1945. godine. Bio je stratište za Srbe, Jevreje, Rome, ali i za komuniste, kao i njihove pomagače.
Njegovo postojanje navodi se u brojnim analizama fašističkih zločina i definitivno će ostati upamćen kao primer bestijalnosti i pogubnosti fašističke politike.
Centar "Simon Vizental" u Los Anđelesu navodi da je u Jasenovcu ubijeno oko 600.000 ljudi u brojnim masovnim likvidacijama, navodi Antić.
"Nema sumnje da je Jasenovac bio najveći logor na području Balkana", konstatuje Čedomir Antić.
Dokumentacija pokazuje da je logor bio ogromnih dimenzija, odnosno da je bio u pitanju čitav kompleks, sastavljen iz pet manjih logora i krematorijuma.
Jasenovac premašuje svaki od 70 koncentracionih logora koliko ih je postojalo na području Jugoslavije, pa i logor Banjica, u kom je bilo gotovo 100.000 zatvorenika, navodi Antić.
"Broj stradalih u Jasenovcu kreće se i do 700.000 ljudi, a gotovo 90 odsto stradalih bili su neosporno Srbi", kaže Antić.
Frapantno zvuče izveštaji nemačkih generala, u kojima se pominje da je broj žrtava pravoslavne vere u Jasenovcu meri stotinama hiljada života.
"Nakon izgradnje spomenika Kameni cvet - koji je po meni neukusan i neprimeren Jasenovcu - hrvatska javnost počela je da umanjuje žrtve. Na kraju su prihvatili broj koji se kreće od 20.000 do 60.000 žrtava, ali velika većina i dalje ne veruje da je ovo bio genocid", kaže Antić.
Logor je osmislio njegov prvi upravnik Vjekoslav Maks Luburić, koji je po osnivanju NDH bio ustaški dobrovoljac.
Luburić je na mestu upravnika koncentracionih logora u NDH nasledio Miju Babića.
Od kraja Drugog svetskog rata, Luburić je pobegao iz Hrvatske, a u emigraciji je osnovao terorističku organizaciju.
Da je fašisticka politika podrazumevala i genocid prema Srbima dokazuje, kako kaže Antić, i donošenje rasnih zakona iz 1941. godine, koji su se, osim na Jevreje i Rome, delimično odnosili i na Srbe.
Ovi zakoni, koje je potpisao Ante Pavelić i koji su bili poznati i kao Nirnberški zakoni, doneti su odmah u prvim mesecima nakon formiranja NDH. Njima je legalizovano hapšenje Srba, Jevreja i Roma, koji su tretirani kao ništa rasa, to, kako dodaje Antić, potvrđuje fašisticki karakter NDH.
Javnost u Hrvatskoj često logor u Jasenovcu želi da predstavi kao radni, a ne logor smrti.
Ipak, kako podseća istoričar Antić, državna komisija Jugoslavije, u kojoj je bilo i Hrvata, utvrdila je još 1946. da je logor bio zločinački, te da je u njemu stradalo između 500.000 i 600.000 ljudi.
"Prema jednoj anketi, čak 40 odsto građana Hrvatske veruje da su zločini prema Srbima bili posledica separatističke politike Srba. Taj stav je besmislen i nepristojan", smatra Antić.
Istoričar navodi i da Josip Broz Tito nikada nije posetio Jasenovac.
"Josip Broz nikada nije bio u Jasenovcu. On je potiskivao istinu o logoru, jer je imao otpor prema zločinima koje su, kako se tada govorilo, počinili jugoslovenski građani protiv jugoslovenskih građana", kaže istoričar.
Posledice takvog razmišljanja danas se vide i u Srbu, na obeležavanju ustanka, gde hrvatski ekstremisti ne dozvoljavaju da se u čisto srpskom kraju obeleži početak otpora genocidu, naglašava ovaj istoričar.
Ipak, prava istina o Jasenovcu jeste utvrđena za vreme SFRJ.
(Tanjug/Blic)
