ZVICER SE HVALI DA IMA VEZE U JUŽNOJ AFRICI I ZAMBIJI Afrika sve češća stanica kokainskog puta: Svake 2 nedelje iz Surinama ili Gvajane prevoze 1,2 tone kokaina

Crnogorski "kavački klan" i njegov rival "škaljarski klan" posebno su značajne grupe sa Zapadnog Balkana u Zapadnoj Africi. Poslovanje "kavčana" povezano je sa lukama u Brazilu i Sijera Leoneu, a posrednici nadgledaju logistiku iz Fritauna. Kao što je objašnjeno u izveštaju Istraživača Globalne inicijative protiv transnacionalnog organizovanog kriminala (Global Initiative against Transnational Organized Crime – GI-TOC), u nekim slučajevima jedan posrednik će sarađivati sa više od jedne grupe sa Zapadnog Balkana.

"Čini se da region, takođe, igra takvu ulogu za tržišta kokaina u razvoju u Aziji i Australiji", dodaje se.

"Kavački" i "škaljarski" klan - najmoćnije kriminalne organizacije u Crnoj Gori - delovali su u Zapadnoj Africi. Njihovo vođstvo je i dalje na slobodi i verovatno nastavlja da deluje u regionu. Albanski kupci koji snabdevaju Evropu sa sedištem u Dubaiju delovali su preko Zapadne Afrike i verovatno su nastavili da usmeravaju pošiljke kroz region, piše u izvještaju.

Članovi velikih grupa Zapadnog Balkana takođe su se hvalili svojim vezama u pomorskim lukama i aerodromima u afričkim zemljama.

"Na primer, državljanin BiH, koji je vodio značajnu mrežu za trgovinu kokainom, navodno je imao veze u luci Benin, prema presretnutim porukama koje su deo krivičnog predmeta (nazvan "Bosanac 1" u ovom izvještaju). Slično tome, prema presretnutim porukama dostupnim u optužnici, crnogorski državljanin Radoje Zvicer tvrdio je da može lako da 'izvuče' kontejnere iz luke Durban u Južnoafričkoj Republici i da njegova mreža ima 'potpunu kontrolu u Zambiji na međunarodnom aerodromu, a mi ovde imamo čoveka koji sve zna o tome i sa nama je'", navodi se u izvještaju.

Uticaj grupa sa Zapadnog Balkana u Zapadnoj Africi je i dalje u početnoj fazi nego u Evropi ili Latinskoj Americi.

"Ipak, oni se spretno kreću između zemalja zapadne i srednje Afrike, vešto koristeći specifične ranjivosti svake države. Očigledno imaju visok nivo obavještajnih podataka, sa šifrovanim porukama koje pokazuju da su ključni lideri dobro informisani o operacijama sprovođenja zakona i kapacitetima pomorskih luka. Na primer, šifrovane poruke navodno od Zvicera pominju presretanje u ekonomskoj zoni Zelenortskih Ostrva i identifikuju Gvineju Bisao kao rizičnu zbog povećane pažnje organa za sprovođenje zakona", piše u izvještaju.

Geografija nalaže da su Brazil, Gvajana i Surinam posebno istaknute izvozne tačke i da zapadno čvorište Zapadne Afrike pruža zajedničke zone iskrcavanja za nekontejnerske rute.

"Crnogorski klan Kavač, na primer, navodno je bio povezan sa akterima koji su koordinirali rute ribarskih brodova iz Surinama ili Gvajane, koji su prevozili 1,2 tone kokaina svake dve nedelje do Gvinejskog zaliva, sa prijavljenim zaustavljanjima na Zelenortskim Ostrvima i Nigeru", navodi se.

Zvicer, za kojim je raspisano nekoliko poternica i koji je preživeo više pokušaja atentata, bio je ključni igrač operacija klana Kavač u Zapadnoj Africi i šire. Njegovi saradnici bili su uključeni u crnogorski bezbednosni sektor, uspostavljajući moćan sistem zaštite povezan sa državom. Protiv njega se vodi nekoliko krivičnih postupaka u Crnoj Gori i Srbiji, ali je, od aprila 2025. godine, Zvicer i dalje begunac i veruje se da nastavlja da deluje, upozoreno je.

U novembru 2024. godine, na zahtev austrijskih vlasti, Evropol je ažurirao poternicu za Zvicerom.

"Ako tržište kokaina u Zapadnoj Africi uđe u period pada, konkurencija između grupa sa Zapadnog Balkana će verovatno porasti, a zemlje u kojima različite mreže imaju značajno prisustvo mogle bi da dožive porast nasilja. Međutim, dok je tržište još uvek u fazi ekspanzije, čini se da je saradnja – a ne konkurencija – primarna", piše u izvještaju.

Grupe su poznate po prisili, ciljanim atentatima i eliminaciji rivala. Jedan od najozloglašenijih primera dolazi iz Crne Gore, gdje su klanovi Kavač i Škaljari angažovani u nasilnim sukobima od 2014. godine, što je rezultiralo desetinama smrtnih slučajeva.

"Nasilje strateški koriste i grupe sa Zapadnog Balkana van regiona. Iako u Zapadnoj Africi nisu zabeleženi nasilni incidenti u kojima su učestvovale ove grupe, jedan dokumentovani slučaj se odnosi na mrežu koja deluje u Senegalu", zaključuje se u izveštaju GI-TOC.

Kurir.rs/RTCG