Nalazišta datiraju iz vremena oko 4.000 godina pre Hrista, a smeštena su na vrhu vulkanskog brda na rubu severoistočnog Jordana. Arheolozi su ta mesta istraživali između 2010. i 2015. godine.
Studije su vodili arheolozi odeljenja za orijent Nemačkog arheološkog instituta, a trajna naselja su im bila iznenađujuće otkriće jer su ranije mislili da su tamošnji stanovnici bili stočari koji su tu regiju posećivali samo u nekim delovima godine, obično tokom kišnog vremena.
Napredni sistem navodnjavanja
"Rezultati ove studije otvorili su i brojna druga pitanja, na primer ona o tome kakva je klima bila u 4. veku pre Hrista i zbog čega su tadašnji ljudi odabrali da se nastane baš tamo", rekao je doktor Bernd Miler-Neuhof za ABC.
Pronađena utvrđena naselja imala su i sofisticirani sistem preusmeravanja padavina u bašte, gde je kiša služila u poljoprivredne svrhe.
"Pronašli smo dokaze, iako oni još uvek nisu sasvim jasni, da su tada ljudi imali i bunare i da su koristili tzv. "lava cevi", prirodne cevovode oblikovane lavom, koji su se tokom kišne sezone punili vodom i zadržavali je", rekao je ovaj arheolog.
Sistem kanala i brana prethodi mesopotamskom sistemu navodnjavanja i ovo bi mogao biti najraniji primer navodnjavanja pomoću kišnice na Bliskom Istoku.
Zašto baš tamo?
Utvrđena naselja otkrivaju i velike društveno-ekonomske aktivnosti, kao što su rudarstvo i poljoprivreda.
"Glavna ekonomska aktivnost je verovatno bila uzgoj koza i ovaca, ne samo za sopstvene potrebe, već i za izvoz u druga naselja", ispričao je dr Miler.
Doktor je ipak dodao da veliki deo rezultata ovog istraživanja nije još sasvim jasan, a sledeće što naučnici moraju da otkriju je zbog čega su se ljudi nastanili baš tamo.
"To još uvek ne znamo. Nemamo pojma zbog čega su se ti ljudi tamo nastanili i izgradili velika naselja i sela jer je to područje prilično udaljeno od svega", rekao je on.
Otkrića iz unutrašnjosti naselja, poput malenih kamina i nekog kremenog oruđa takođe vrlo malo otkrivaju o specifičnostima kulture stanovnika, s obzirom da su i susedne kulture u to vreme koristile slične predmete.
Dokazi o ratovanju na tom području takođe još nisu pronađeni. Iako postoje velika utvrđenja, čini se da su stanovnici selo napustili na miran način.Uprkos brojnim pitanjima koja su još uvek obavijena velom tajne, ova otkrića stavila su regiju Jordanske pustinje u fokus arheologa zbog ranog tehnološkog napretka.
(ABC/ net.hr)
