Tim francuskih naučnika utvrdio je da crteži urezani pre 4000 godina zapravo predstavljaju kartu zapadne Bretanje.
Ploča San Belek sadrži elemente za koje tim tvrdi da se mogu očekivati u praistorijskoj mapi uključujuči "ponavljanje motiva koji su povezani linijama". Izgravirana površina ploče zapravo je trodimenzionalna predstava doline reke Odet, a nekoliko linija predstavlja i njene pritoke.
Karta je "crtež ili plan površine zemlje, odnosno jednog njenog dela", naveo je tim u svom izveštaju. "San Belek sadrži tri elementa koji se najčešće pojavljuju u praistorijskoj kartografiji: homogena kompozicija sa gravirama koje su identične u tehnici i stilu i ponavljanje motiva", dodao je tim.
Ploča je vremenom zaboravljena dok su je selili po Francuskoj. Prvi put je "reciklirana" u ranom bronzanom dobu kada su je iskoristili kao deo grobnice. Ploča je iskorišćena kao zid kamenog mrtvačkog kovčega u kome je bilo nekoliko tela, a gravire su bile okrenute ka unutrašnjosti grobnice.
Kada je prvi put iskopana 1900. godine, eksperti su je poslali u Muzej nacionalnih antikviteta 1924. godine da bi potom bila preseljena u podrum jednog zamka u Francuskoj gde je ponovo "otkrivena" 2014. godine.
Tek 2017. su stručnjaci francuskog Nacionalnog instituta za preventivno arheološko istraživanje, Univerziteta Bormut i Univerziteta Zapadne Bretanje konačno mogli da analiziraju izgraviranu stelu.
Uz pomoć 3D analiziranja i fotogrametrije, tim je utvrdio da je crtež na ploči nekih 80 posto precizna predstava topografije reke Odet, i to oblasti od nekih 30 sa 21 kilometara duž reke.
"Ovo je verovatno najstarija karta neke teritorije ikada identifikovana", rekao je BBC-u dr Klemen Nikola sa Univerziteta Bormut. "Postoji nekoliko sličnih maša isklesanih u kamenu. Generalno, reč je o interpretacijama. Ovo je prvi put da mapa stvarno pokazuje neku oblast", dodao je on.
Sen Belek ploča je savremenik čuvenog Nebra nebeskog diska koji je pronađen u Nemačkoj i najstariji je konkretan prikaz kosmosa i dokaz da su praistorijska društva imala kartografsko znanje.
Kamena ploča, koja je visoka gotovo dva metra, trebalo je da naglasi da je oblast teritorija nekog važnog kralja ili poglavice koji je kontrolisao tu oblast u bronzanom dobu. Pošto je ploča slomljena, to bi, kažu arheolozi, moglo da bude protumašeno kao akt osude i neslaganja.
Kurir.rs/K.P.
NE PROPUSTITE
