Dva nežna ženska imena, Lusi i Dora, krila su opasnu špijunsku akciju iz Drugog svetskog rata čiji je cilj bio srušiti naciste s vlasti. Ko su bili ključni igrači?

Nije istorijska tajna da su Hitlera u nekoliko navrata pokušali svrgnuti s vlasti. Najpoznatija je svakako operacija Valkira, odnosno julska zavera koja je nažalost neslavno propala i time produžila trajanje Drugog svetskog rata. No špijunska akcija koja je tome prethodila mogla je znatno uticati na tok rata.

Ključna imena koja su se krila iza ove špijunske operacije bili su Rudolf Rezler, šifrovano ime Lusi, i Aleksandar Rado, šifrovano ime Dora. Iako na političkim suprotnostima, ovaj je dvojac uspešno sarađivao gotovo dve godine.

Ko su bili Rezler i Rado?

Različito poreklo i pripadnost različitim političkim opcijama nisu sprečili Rezlera i Rada u više nego uspešnoj saradnji. Rudolf Rezler bio je nemački emigrant koji je dolaskom Hitlera na vlast pobegao u Švajcarsku. S obzirom na to da je radio kao izdavač antifašističke literature, švajcarska obaveštajna služba prepoznala ga je kao savršenog saradnika u rušenju Hitlera.

Rezlerova uloga bila je prosleđivanje visoko rangiranih informacija, a u tome je imao pomoć samo dva osnovna aparata - radija i uređaja Enigma, najpoznatijeg nemačkog stroja za šifrovanje i dešifrovanje. Osim što je radio preko špijunskih kanala, informacije je kao zaposlenik nemačke vojne baze slao i redovnim kanalima. Predani katolik, odan borbi protiv nacizma i fašizma, Rudolf Rezler pokazao se kao ključna figura ove špijunske akcije.

Alexander Radó bio je potpuna suprotnost Rezleru. Komunista, Mađar, Jevrejin, karijeru je započeo kao kartograf. U špijunskoj ulozi našao se sasvim slučajno. Naime, tokom posete Moskvi prišla su mu dvojica pripadnika sovjetske tajne službe i vrbovala ga u svoje redove. Svoju špijunsku karijeru brusio je špijunirajući Italijane, a zatim se preselio u Švajcarsku. U gradu Lozani uspostavio je špijunsku mrežu koja se uspešno povezala s Moskvom. Kao svoje šifrovano ime odabrao je Dora, pretpostavlja se anagram njegovog prezimena, a upravo ovde počeo je sarađivati s Rezlerom.

code-name-lucy.jpg
Promo 

Špijunska mreža Lusi

Rezler je izabrao šifrovano ime Lusi kao poklon gradu Lozani, iz kojeg je delovala njegova špijunska mreža, u cilju da zaštiti svoj identitet i smanji direktnu komunikaciju s komunističkim snagama. Uz pomoć saradnika s obe strane, ova je špijunska mreža uspešno funkcionisala sve do 1943. godine.

Iako je tokom Drugog svetskog rata postigla značajne uspehe u deljenju informacija, njena tajna bila je skrivena sve do današnjih dana. O samoj akciji nakon završetka znalo se vrlo malo i gotovo 50 godina bila je obavijena velom tajne. Sada konačno izlazi na svetlost dana, a saradnja Rudolfa Rezlera i Alekandra Rada postala je poznata širokoj javnosti.

No kako je uopšte stvoren moćni dvojac Lusi i Dora te kako su ova dvojica potpuno različitih muškaraca uspeli ostaviti svoje razlike po strani u zajedničkom cilju otkriće zanimljiv dokumentarac "Šifra Lusi: Špijuni protiv nacista". Zavirite u napeti svet špijunaže 23. 3. u 21:50, samo naDOX TV-u.

Promo