Marina Abramović prvi put u bečkoj Albertini: Umetnica nije došla na otvaranje svoj velike izložbe, a razlog je...
U čuvenom muzeju Albertina u Beču otvorena je retrospektivna izložba Marine Abramović koja pokriva pola veka jedne snažne umetničke karijere, od performansa do novijih multimedijalnih formi. Srpska umetnica je dugo prisutna u Austriji, još kad je u Inzbruku sedamdesetih izvodila performans "Lips of Thomas" i skoro iskrvarila na bloku leda. Ipak, ovo njena prva velika izložba u Beču.
Performanski, ali i tišina
Tokom čitavog trajanja izložbe svakodnevno će se izvoditi rekonstrukcije (reenactments) istorijskih performansa. Njena rana serija performansa "Ritam" povezivala je koncept i telesnost, izdržljivost i empatiju, saučesništvo i gubitak kontrole, pasivnost i opasnost. Već tada je istraživala teme vremena, tišine, energije i pojačane svesnosti koja se javlja kroz dugotrajne performanse, teme koje su prisutne u celokupnom njenom radu. Telo joj je bilo i subjekt i medijum. Izlažući sebe bolu, potpunoj iscrpljenosti i opasnosti, testirala je sopstvene fizičke i psihičke granice, uvek u potrazi za emocionalnom i duhovnom transformacijom.
- Naglasak je na performansu. Postavka je podeljena na pet celina koje su sveobuhvatne, ali ne hronološke, već međusobno sučeljene. Kreće se s performansom "Umetnik je prisutan", odatle se ide na umetnost tela, do kasnijih faza u kojima se fizička komponenta povlači, a uloga inicijatora i katalizatora dobija primat - navodi kustoskinja Betina Buse.
Biografski podaci
Marina Abramović (rođena 1946. u Beogradu) jedna je od najznačajnijih savremenih umetnica. Smatra se začetnicom moderne performans umetnosti i svojim legendarnim nastupima upisala se u istoriju umetnosti. Počevši od ranih sedamdesetih u Beogradu, tokom više od 50 godina duge karijere, Abramovićeva je performans učvrstila kao važnu umetničku formu u okviru vizuelne umetnosti. Već 1978. godine nastupila je u Beču na Međunarodnom festivalu performansa.
Od 1976. do 1988. godine Abramovićeva je nastupala zajedno sa svojim životnim partnerom Ulajem (1943-2020). Nakon toga stvarala je samostalne radove koji su se više fokusirali na interakciju s publikom, objekte koji pozivaju na učešće i performanse poput "Umetnik je prisutan", tokom kojeg je 2010. godine u Muzeju moderne umetnosti u Njujorku gotovo tri meseca, osam sati dnevno, pružala posetiocima priliku da sede naspram nje u tišini po jedan minut. Ovaj performans doneo joj je svetsku slavu i široku prepoznatljivost.
Za retrospektivu su u saradnji sa umetnicom osmišljene posebne prostorne celine. U njima su predstavljeni njeni rani radovi nastali u Beogradu, prvi samostalni performansi, saradnja s Ulajem i njihovi čuveni zajednički nastupi, "Privremeni predmeti za ljudsku upotrebu", koji su označili početak njene druge samostalne faze, spektakularni performans "Balkanski barok", za koji je 1997. godine na Venecijanskom bijenalu dobila Zlatnog lava, kao i noviji video-radovi i skulpturalna dela. Na izložbi će biti prikazana i instalacija "Četiri krsta" (2019).
Venecija kao kruna
U Beč Marina dolazi kasnije i trenutno je u Mančesteru, gde paralelno pokazuje erotsku tradiciju srpskog sela ili, kako kaže u intervjuu Independentu, "pravu erotiku". Izložbu možete posetiti od 1. marta 2026. U maju naredne godine u Galeriji Akademije u Veneciji otvara se izložba "Transformacija energije" s performansom oko Ticijanove Pijete. Čime osvaja umetnost koja oscilira između ranjenog tela i ranjene publike? Ona je biti prva žena koja će imati samostalnu izložbu kao deo Bijenala savremene umetnosti u Veneciji.
Pogledajte video: Umetnica o ljudima koji pate