BEOGRAD - Članice Organizacije UN za obrazovanje, nauku i kulturu (UNESKO) obeležiće danas međunarodni Dan maternjeg jezika, u cilju promovisanja jezičke kulture, raznovrsnosti i višejezičnosti.
Kada je u pitanju srpski jezik kao maternji za većinu građana Srbije, domaći lingvisti upozoravaju da se naš jezik našao pred sve većom najezdom engleskog i da je ugrožen u meri u kojoj su to čak i jezici sa velikom tradicijom - francuski, nemački, italijanski.
Ipak, prema oceni stručnjaka, nije verovatno da ćemo doći do jednojezične civilizacije, a kada su u pitanju jezici nacionalnih manjina u Srbiji, zvaničnici tvrde da im ne preti opasnost od izumiranja, kao što je to slučaj u nekim drugim delovima Evrope i sveta.
Direktorka Kancelarije za ljudska i manjinska prava Suzana Paunović ističe da u obrazovnom sistemu Srbije deca pripadnici manjina pohađaju celokupnu nastavu na jezicima nacionalnih manjina, a kada to nije moguće, pre svega zbog broja učenika, obezbeđeno im je učenje maternjeg sa elementima nacionalne kulture.
Prema najnovijim podacima Kancelarije, u predškolskom obrazovanju u Srbiji na 10 jezika nacionalnih manjina vaspitava se i obrazuje više od 10.000 dece. U osnovnim školama, nastava se izvodi na 13 manjinskih jezika i obuhvata više od 45.000 dece, a u srednjim školama više od 13.000 mladih nastavu pohađa na jeziku svoje nacionalne manjine.
Paunović podseća da u Srbiji izlazi više od 100 štampanih glasila na 16 jezika manjina.Takođe, 42 jedinice lokalne samouprave imaju u službenoj upotrebi oko 10 jezika nacionalnh manjina, rekla je Paunović povodom 21. februara, Dana maternjeg jezika.
Generalna skupština UNESKO proklamovala je 1999. godine Dan maternjeg jezika, kao sećanje na studente koji su 21. februara 1952. godine ubijeni u Daki u Istočnom Pakistanu, danas Bangladešu, jer su protestovali zbog toga što njihov maternji jezik nije proglašen za zvanični.
Prema procenama, gotovo svakodnevno u svetu nestane po jedan jezik, a lingvisti prognoziraju da će od oko 6.000 jezika, do kraja 21. veka odumreti više od polovine, čak i do 90 odsto. Najviše su ugroženi jezici sa malim brojem govornika od nekoliko stotina ili desetina, i jezici koji pripadaju malim zajednicama koje nisu civilizovane sa stanovišta zapadnih standarda i nemaju institucije, smatraju lingvisti.
Srbija je 2006. godine ratifikovala Evropsku povelju o regionalnim i manjinskim jezicima, a kada je u pitanju srpski jezik, lingvisti smatraju da bi trebalo više da se brinemo o svom maternjem jeziku, o razvijanju jezičke kulture, očuvanju tradicije, kao i da su nam potrebna novija izdanja pravopisa, rečnika i ostalih normativnih priručnika.
