Persival Harison Faset rođen je 1867. godine u Devonu u Ujedinjenom Kraljevstvu. Nestao je 1925., u dobi od 57 godina, zajedno sa svojim timom u kom je bio i njegov najstariji 22-godišnji sin. Njegova poslednja ekspedicija i danas golica maštu istraživača širom sveta, baš kao što je njegovu golicala ideja o pronalasku davno izgubljenog grada sagrađenog od srebra i zlata. Još otkad su EVropljani stigli u Novi svet, među istraživačima i novinarima širile su se priče o legendarnom El Doradu, 'gradu od zlata' koji se nalazi skriven u srcu brazilskih prašuma. Legende o njemu EVropljanima su pričali razni domoroci, a priče su arheologe usmeravale u istraživanje područja na koja zapadni čovek nikada nije kročio nogom.
Godine 1906. Faset se s ekipom istraživača uputio u brazilsku prašumu i u području Mato Grosa proveo 18 meseci. Nekoliko godina kasnije, 1911., otkriven je drevni grad Inka Maču Piču. Nekoliko značajnih otkrića u relativno kratkom vremenu u Fasetu će razbuktati istraživački žar. Odlučio je da pronađe legendarni El Dorado, nazvavši ga gradom 'Z'. Već 1912. počeo je s formulisanjem različitih teorija o Z-u kojim je postao potpuno opsednut. U pismu svom sinu Brajanu opisao je grad o kom je sliku sagradio iz raznih priča i legendi koje su mu ispričali domoroci duž Brazila. - Očekujem ruševine monolitskog karaktera, starije nego najstarija otkrića u Egiptu. Sudeći prema opisima u različitim delovima Brazila, stanovnici izgubljenog grada koristili su pismo nalik starim pismima Evrope i Azije. Postoje i glasine o neobičnim izvorima svetlosti u svim građevinama, fenomenu koji je uterivao strah u kosti onih koji su videli grad. Centralno mesto koje nazivam 'Z' i koje je moj glavni cilj nalazi se u dolini okruženoj planinama. Dolina je široka oko desetak milja, a grad se nalazi na uzvišenju usred nje. Prema njemu vodi kameni put. Kuće u njemu su niske i nemaju prozore. U sredini je hram u obliku piramide. Njegovi stanovnici su brojni, imaju domaće životinje i jako dobro razvijene rudnike. Nedaleko se nalazi drugi, manji grad i njegovi su stanovnici podređeni stanovnicima iz Z-a. Južno se nalazi treći grad, ali on je potpuno uništen. 
Osam godina kasnije, 1920., Faset je u nacionalnoj biblioteci u Rio De Žaneiru naišao na dokument pod imenom 'Manuskript 512'. Njega je 1753. godine napisao portugalski istraživač koji navodi da je u Mato Groso regiji našao drevni grad koji podseća na drevne grčke gradove.Manuskript opisuje grad u kom se građevine protežu na nekoliko spratova sa širokim ulicama i bogatom dekoracijom od srebra. Tadašnji arheolozi otpisivali su mogućnost postojanja takvog grada, ali za Faseta je to, pomalo naivno, bila poslednja potvrda da mora da se odvaži u tajnovitu unutrašnjost goleme prašume. 
Godine 1921. Faset se odvažio na čak dve misije, ali obe su propale zbog bolesti i brutalnih uslova života u prašumi. Njegov treći i poslednji pokušaj biće njegova poslednja istraživačka ekspedicija u životu. Do aprila 1925. godine Persi Faset je uspeo da okupi nekoliko bogatih sponzora poput porodice Rokefeler, ali i sposoban tim koji je pristao da ga prati u nepoznato. Među njima je bio i njegov najstariji sin Džek.Već krajem maja ekspedicija je stigla do ivice do tad istražene teritorije. Sve ispred njih bila je potpuna nepoznanica. Još nekoliko meseci njegova supruga primala je pisma s izveštajima. A onda je sve stalo. U poslednjem pismu Faset je napisao kako će kroz regiju proći za nekoliko dana i kako ne treba da se brine, jer - nema šanse da 'stvar' ne uspe.
Nakon što dve godine od Faseta nije stigla ni jedna jedina informacija, britanska javnost se zabrinula, baš kao i njegova porodica, prijatelji i kolege. Naime, Faset je najavio da se po ulasku u nepoznatu teritoriju neće moći javljati oko godinu dana. Kako se to nije dogodilo, u narednim godinama brojne ekspedicije pokušavale su da saznaju šta se dogodilo s petočlanom ekipom. Ni jedna od njih nije uspela. Svakako, u potrazi za slavnim istraživačem živote je izgubilo oko stotinjak ljudi. Različite teorije o Fasetovoj smrti nastaju još i danas.
O legendarnoj ekspediciji koja je tragala za drevnim gradom 'od srebra i zlata' napisane su brojne knjige, a najpoznatija od njih uskoro bi trebala da bude pretvorena i u film 'The Lost City of Z' u kom će Faseta tumačiti Čarli Hanam koga najviše pamtimo po ulozi u seriji 'Sinovi anarhije'.
(24sata.hr)
