Interesovanje za seriju „Senke nad Balkanom“ ne janjava, a dijapazon likova koji Bjelogrlić nudi je sve bogatiji. I sedma epizoda sinoć je donela nove misterije, a oslobođenje Hadži Damjana Arsova, vođe VMRO, u toku je. Njegov lik, koji tumači Toni Mihajlovski, Bjela je radio po ugledu na Ivana Vanča Mihajlova.
Do sada smo u seriji mogli da vidimo kako je Damjan tražio da ga pred sudom brani Ante Pavelić, a ispostavlja se da je to tek početak saradnje koja će dovesti do ubistva kralja Aleksandra u Marselju.
Naime, Ivan Vančo ili Vanče Mihajlov Gavrilov bio je bugarski revolucionar, aktivista nacionalističko-oslobodilačkog pokreta u Makedoniji, vođa VMRO, pisac i poslednja krupna figura u istoriji makedonskog oslobodilačkog pokreta.
Postaje vođa VMRO
Rođen je 1896. godine u Novom Selu u okolini Štipa, u tadašnjem Osmanskom carstvu. Njegov otac Mihail Miše Gavrilov i stric Atanas bili su aktivisti VMRO. Srpske vlasti ubile su mu oca i starijeg brata.
Po završetku Prvog svetskog rata emigrirao je u Sofiju i počeo da studira pravo. Tada su s njim kontaktirali aktivisti VMRO i ponudili mu da radi kao lični sekretar vođe ovog tajnog pokreta Todora Aleksandrova. Međutim, krajem avgusta 1924. Todor Aleksandrov je ubijen pod nerazjašnjenim okolnostima i Mihajlov preuzima kontrolu nad VMRO i postaje snažna figura bugarske politike.
Predvodio je grupu mladih kadrova VMRO koji su ušli u konflikt sa starijim delom organizacije. Konflikt je narastao u borbu za vođstvo u pokretu i Mihajlov je ubrzo naručio ubistvo predvodnika starijih - generala Aleksandra Protogerova. To je bila varnica koja je pokrenula rat između mihajlovista i protogerovista. Pošto su se loše opremljeni i brojno nadjačani protogerovisti priklonili Jugoslaviji, to je umešalo i Srbiju u ovaj rat unutar VMRO i u periodu između 1922. i 1930. poginule su hiljade srpskih zvaničnika i saradnika.
Aktivisti VMRO izvršili su brojne atentate, uključujući i ubistvo kralja Aleksandra I Karađorđevića i francuskog šefa diplomatije Luja Bartua, piše Dnevno.rs.
Vremenom su došli i do bliske povezanosti sa hrvatskim ustašama. Naime, Mihajlov bira Velička Kerina, Bugarina koji je izvršavao smrtne kazne, da bude njegova uzdanica.
Saradnja s Pavelićem
Veličko, zvani Vlade, dobio je nadimak Černozemski - jer je one koje je VMRO osudio na smrt on predavao „černoj zemlji“. Vođa hrvatskog ustaškog pokreta Ante Pavelić odlučio je da organizuje atentat na kralja, a za pomoć se obratio upravo Vanču Mihajlovu. Tako je Pavelić upoznao Černozemskog, koji je izvršio atentat i od posledica ranjavanja preminuo u kancelariji francuske službe bezbednosti.
Mona Cukić - Foto: Andreja Leko; Profimedia; Wikipedia
NE PROPUSTITE
