Katarina s Kosova i Metohije postala glavna sultanija: Oteli je kao devojčicu i odveli u harem, 39 godina bila razdvojena od sina, a onda se desio preokret
Hrišćani na teritoriji Osmanskog carstva su, pored brojih drugih obaveza, morali da svoju maloletnu mušku decu predaju Turcima za potrebe njihove vojske. Ovaj "živi porez", poznat kao "Danak u krvi", bio je velika žrtva i jedna od najtežih obaveza hrišćana, među kojima su velikim delom bili i Srbi. Međutim, kao što su otimani dečaci od svojih roditelja, neretko su istu sudbinu imale i devojke, koje su silom odvođene završavajući na pijaci robova, u kućama paša i trgovaca, ili pak u haremu samog sultana. Među njima bila je i Srpkinja Katarina, koja je postala sultanija.
Kako je Katarina postala sultanija?
Sultanija Saliha Dilašub rođena je kao Katarina u srpskoj porodici na Kosovu i Metohiji 1626. godine. Kada je imala 14 godina, poklonjena je sultanu Ibrahimu I, koji je bio najmlađi sin sultana AhmedaI i sultanije Kosem. Ubrzo je postala Ibrahimova ljubimica, pa 1641. godine rađa ćerku Safije, a 1642. sina Sulejmana, budućeg sultana. U narednih nekoliko godina rodila je još dve ćerke.
Saliha je opisana kao jednostavna, živahna i srdačna osoba, bez ambicija da dominira političkim dešavanjima. Međutim, u palati je bila okružena dvema jakim i ambicioznim ženama - Kosem i Turhan.
Sultanija Kosem bila je majka Salihinog supruga, sultana Ibrahima I, a Turhan njegova prva supruga i majka njegovog sina Mehmeda IV, Ibrahimovog naslednika na prestolu.
Nakon što je sultan Ibrahim svrgnut sa prestola i pogubljen, na vlast je došao njegov šestogodišnji sin Mehmed IV. Prve tri godine njegove vladavine je kao regent carstvom upravljala velika majka sultanija Kosem, Mehmedova baka. Kosem je imala svu vlast u svojim rukama, ali se Mehmedova majka Turhan nije pomirila sa svojim položajem. Postepeno je njen uticaj na dvoru rastao, što je rezultiralo ozbiljnom političkom borbom između nje i Kosem, pa su postale ljuti neprijatelji.
Saliha Dilašub poslata u "Palatu suza"
Saliha Dilašub je posle smrti Ibrahima postala u Stari dvor, poznat kao Palata suza, gde su posle smrti sultana živele njegove žene i konkubine. Nakon što je Turhan ojačala, Kosem je odlučila da organizuje državni udar uz pomoć janjičara i ukloni Mehmeda IV da bi njegovo mesto dovela unuka Sulejmana, jer je imala snažan uticaj na njegovu majku sultaniju Salihu Dilašub. Glavni cilj bio je eleminisanje Turhan.
Pogledajte u galeriji fotografije glumice Edže Guzel u ulozi sultanije Salihe Dilašub:
Turhan je saznala za plan svoje svekrve, pa je organizovala zaveru u kojoj je Kosem ubijena 1651. godine i postala novi regent. Ostale Ibrahimove sinove je zatvorila u “kafeze”, a njen sin je ostao na vlasti sve do 1687. godine kada je svrgnut sa prestola na koji je postavljen njegov polubrat, sin Salihe Dilašub i sultana Ibrahima I, sultan Sulejman II.
Posle 39 godina Saliha se sastaje sa sinom
Sulejman II je sve do dolaska na presto 8. novembra 1687. godine, punih 46 godina proveo u “kafezu”, zatvoru za prinčeve u palati Topkapi. Kada je postao sultan, Saliha Dilašub postala je valide sultanija (majka sultanija) i vratila se u Topkapi palatu. Kada se nakon 39 godina razdvojenosti od sina, tokom kojih joj je bilo dozvoljeno da ga vidi samo dva puta godišnje, ponovo sastala sa njim, Sulejman joj je u čast priredio veličanstven svečani doček i darovao joj veliki broj dragocenih ukrasa, uključujući i par minđuša od bisera i dijamanata.
Saliha Dilašub nije dočekala da duže vreme provede na položaju majke sultanije. Razbolela se i preminula 4. decembra 1689. godine. Sahranjena je u mauzoleju Sulejmana Veličanstvenog u džamiji Sulejmanija u Istanbulu. Njen sin Sulejman II umro je godinu i po dana posle svoje majke i sahranjen je pored nje.
U seriji “Veličanstveno stoleće: Kosem”, Salihu Dilašub igrala je turska glumica Edže Guzel.
Bonus video: Legenda o lepotici koja je došla glave Atili Biču Božjem