Donald Tramp - neumoljivi budući gospodar zapadne hemisfere?
Naprotiv, mnogi njegovi spoljnopolitički potezi jasno oslikavaju to da Tramp iza sebe ima ozbiljan i dobro pripremljen tim, kako i dolikuje predsedniku ekonomski i vojno najmoćnije zemlje sveta. Iza Trampove želje da okonča rat u Gazi i Ukrajini, kao i neke regionalne konflikte, poput onog između Indije i Pakistana ili između Tajlanda i Kambodže, možda se krije njegova želja da bude naredni dobitnik Nobelove nagrade za mir, ali će pre biti da je u pitanju težnja da Sjedinjene Američke Države pokažu da su i dalje „svetski policajac“ bez koga niti jedan veći problem ne može biti rešen.
Ukoliko se, međutim, udubimo u Trampove poteze na zapadnoj hemisferi, koju američka spoljna politika tradicionalno smatra svojim „dvorištem“, videćemo da iza istih stoji neskrivena ambicija za oživljavanje tzv. Monroove doktrine iz 1823. godine, to jest strateške vizije nekadašnjeg američkog predsednika Džejmsa Monroa prema kojoj Sjedinjene Države moraju otkloniti uticaj evropskih kolonijalnih sila iz zapadne hemisfere, odnosno osigurati da „Amerika pripada Amerikancima“. Vreme slave španske, britanske i francuske imperije na američkim kontinentima je odavno prošlo, ali se u tom delu sveta neočekivano i dramatično brzo nametnuo novi američki takmac - Kina. Za razliku od projekcije kineske vojne moći, koja je još uvek u povoju, njena ekonomska moć je danas očigledna. Ukoliko pogledamo mapu sveta iz 2024. godine podeljenu na zemlje kojima je najveći trgovinski partner Kina ili Sjedinjene Države, videćemo da je Kina u tom segmentu dominantna u gotovo svim azijskim i afričkim zemljama, zatim Okeaniji, te konačno i u Južnoj Americi. Samo severne zemlje ovog kontinenta i Paragvaj više trguju sa Amerikancima nego s Kinezima, što je do pre dvadesetak godina bilo nezamislivo, pa čak i ravno naučnoj fantastici. Pored ekonomske, Kina je na prostoru zapadne hemisfere uspešno demonstrirala i svoju diplomatsku moć, s obzirom da je tokom poslednjih petnaestak godina priznanje tzv. Republike Kine (Tajvana) povuklo nekoliko latinoameričkih zemalja - Kostarika, Panama, Dominikanska Republika, El Salvador, Nikaragva i Honduras - u tom delu sveta od većih zemalja diplomatske odnose sa tzv. zvaničnim Tajpejom imaju samo Paragvaj, Gvatemala, Belize i Haiti.
Trampovo oživljavanje Monroove doktrine se tokom prvih godinu dana njegovog drugog predsedničkog mandata ispoljilo na nekoliko načina. Prvo, Tramp je nedvosmisleno poručio da je zainteresovan da Kanada i Grenland postanu nove američke savezne države, optužujući Kanadu da ekonomski iskorišćava Sjedinjene Države, te govoreći da Grenland mora biti deo njegove države kako bi se zauzela što bolja pozicija za buduće nadmetanje velikih sila oko Arktika. Drugo, Tramp je jasno podvukao da želi da suzbije kinesku dominaciju na Panamskom kanalu, koji je, istini za volju, zaista prokopan te 1914. godine zahvaljujući Sjedinjenim Državama, bez čije diplomatske i vojne podrške Panama ne bi ni nastala kao država nezavisna od Kolumbije. Konačno, Trampovo zaoštravanje odnosa sa socijalističkim režimom Nikolasa Madura u Venecueli nije samo motivisano željom da se prekine krijumčarenje droge ka Sjedinjenim Državama već i da se krene u odlučnu borbu suzbijanja kineskog ekonomskog i ruskog (delimičnog) vojnog prisustva u toj zemlji, a to Stejt department vidi kao crvenu liniju koja se ne sme prelaziti. Zaključno, možemo reći da će Tramp nastaviti i u naredne tri godine mandata da maksimalno moguće investira u suzbijanje kineskog i svakog drugog uticaja na zapadnoj hemisferi, a sve s ciljem rekonfiguracije američke globalne moći u celini.
· Reaguj