BEOGRAD - Tokom prošle godine 135.194 ljudi promenilo je prebivalište, odnosno trajno se preselilo iz jednog u drugo mesto u Srbiji, i to najčešće u Beograd i Vojvodinu. Prosečna starost onih koji su se odlučili na takav korak je 34,7 godina.
Ovo pokazuju najnoviji podaci Republičkog zavoda za statistiku (RZS), prema kojima je u 2021. najveći broj preseljenja ubedljivo bio u Beogradu. Naime, 51.206 (37,9 odsto) je doseljenika i 47.293 (35 odsto) onih koji su se odselili iz prestonice.
Pored Beograda pozitivan migracioni saldo, odnosno više doseljenih od odseljenih, bio je i u Južnoj Bačkoj, zatim Sremu, Severnoj Bačkoj, Nišavskom regionu i Južnom Banatu, dok je u ostalih 19 oblasti migracioni saldo negativan. Negativan trend zabeležen je u Zapadnobačkoj oblasti, gde je više odseljenih nego doseljenih, a slično je i u Severnobanatskoj oblasti, dok je najgora situacija u Srednjobanatskoj oblasti, piše Blic.
Kada se među podacima RZS analiziraju migracije na nivou opština ili gradova, tek u njih 49 je lane zabeležen pozitivan migracioni saldo, dok je u jednoj saldo jednak nuli, a u ostalih 119 opština i gradova migracioni saldo je negativan.
Podaci pokazuju da se stanovnici najviše sele u blizinu bivšeg mesta boravka. U prošloj godini 36,3 odsto osoba selilo se iz jedne u drugu opštinu ili grad unutar iste oblasti, a najmanje iz jednog u drugo naselje u okviru iste opštine ili grada - 28,1 odsto.
Najviše se sele mladi između 25-34 godine, potom oni malo stariji od 35-44, a onda srednjoškolci i studenti 15-24 godine. Interesantno je da kofere češće pakuju žene, i to skoro u svim starosnim dobima, osim u najmlađem, do četvrte godine, a znatno se više sele i stariji od 45 godina, od onih mlađih od 15.
Beogradske migracije
Beograd nikad ne miruje, iako svakodnevno primi mnogo više ljudi nego bilo koji grad u Srbiji. Ipak, promene se dešavaju i unutar grada jer se mnogi sele iz opštine u opštinu.
Sociološkinja Milica Vesković Anđelković objašnjava da ljudi uglavnom menjaju opštinu zbog posla, škole - ako su deca u pitanju, ali i da je to vrlo često zbog cene nekretnina, kvaliteta, veće kvadrature i zelenih površina.
- Prosto, neki delovi grada su jeftiniji i dostupniji mladim bračnim parovima i studentima, nego centar Beograda ili čak i Novi Beograd u poslednje vreme - ističe Vesković Anđelkovićeva.
Prema rečima demografa, Zvezdara je jedna od opština koja ima pozitivan migracioni saldo, odnosno najviše doseljenjih stanovnika. Privlačna je, kako kažu, zbog šume, parkova i vrtića. Novi Beograd je tražen zbog mnogih poslovnih centara, banaka i IT firmi, a Vračar zbog advokatskih kancelarija.
- Stari grad i Savski venac, to su gradske opštine koje imaju ograničen prostor i ne mogu da se šire. Više su to opštine orijentisane tom poslovnom ambijentu, tako da je to jedan od razloga zašto se više ljudi odseljava nego što se doseljava. A to posle generiše i prosečnu starost u tim opštinama - ističe demograf u RZS Gordana Bjelobrk, i dodaje da je Beograd najprivlačniji mladima.
NE PROPUSTITE
Sa njom je saglasan i demograf sa Instituta za društvene nauke Vladimir Nikitović, koji u svom radu navodi da su pravci i intenzitet unutrašnjih migracija uslovljeni regionalnim i podregionalnim razlikama. Posebno mesto, kako kaže, ima sve dublji jaz između većih gradskih centara i ostatka zemlje u pogledu privrednog razvoja, diversifikacije i ponude radnih mesta, stanovanja, zdravstvene zaštite, sveukupnog kvaliteta života, kao i subjektivnog doživljaja mogućnosti za ostvarivanje ličnih životnih ciljeva.
- Brzorastuće metropolitansko područje Beograda i Novog Sada, koje čine dva najveća grada u Srbiji, predstavlja fokalnu tačku unutrašnjih migracionih priliva. Većinu drugih oblasti u zemlji već godinama karakteriše migracioni odliv, posebno u pograničnim i planinskim predelima Regiona Južne i Istočne Srbije i Regiona Šumadije i Zapadne Srbije. Ovaj obrazac unutrašnjih migracija duboko je ukorenjen u prethodnim periodima, ali je i pojačan procesom smanjenja i starenja populacije od devedesetih godina prošlog veka – objašnjava Nikitović.
Prema njegovim rečima, prosečna starost populacije uključene u preseljavanja unutar Srbije je skoro 10 godina niža od prosečne starosti ukupnog stanovništva zemlje, pri čemu je uobičajeno najmobilnija grupa starosti 20–34 godine.
- Žene tradicionalno češće menjaju prebivalište nego muškarci bez obzira na tip naselja, a prilikom selidbi na veću udaljenost sklonije su preseljenju u regionalne i oblasne centre. Glavni smer unutrašnjih migracionih tokova u zemlji – od planinskih i brdskih oblasti ka ravničarskim – takođe bi mogao da se označi kao migracije od juga ka severu. Nekada su to bile migracije mahom iz sela, naročito planinskih, u obližnje gradove, dok su danas, kada su demografski kapaciteti zaleđa splasnuli, najjači odlivi iz malih i srednjih gradova prema najvećim centrima u zemlji – podseća Nikitović.
Unutrašnje migracije u Srbiji doprinele su, prema Nikitovićevim rečima, daljoj depopulaciji, neravnoteži polnog sastava, opadanju i starenju radne snage, kao i gubitku ljudskog kapitala u brdskim i pograničnim oblastima, a naročito u njihovim ruralnim sredinama. Pitanje prostorne neravnoteže u polnoj distribuciji stanovništva od posebne je važnosti za populaciju u optimalnom reproduktivnom dobu (20–39).
- Kako je proces maskulinizacije ove starosne grupe u 21. veku napredovao širom zemlje, posebno u industrijskim centrima koji su nekada ubrzano rasli, više žena nego muškaraca u dobi 20–39 godina ima samo u najnaseljenijim oblastima čija su sedišta najveći gradovi. Takav prostorni obrazac ovog pokazatelja mogao bi da bude ozbiljan izazov za politike koje stimulišu porast broja rođenih i uopšte za održivi razvoj većine oblasti u dva južna regiona u Srbiji – zaključuje Nikitović.
Petogodišnja statistika
U periodu 2017–2021. godine Beograd i Vojvodina su ostvarili pozitivan migracioni saldo, koji u prestonici, na godišnjem nivou, iznosi prosečno oko 6.000 lica, dok u Vojvodini iznosi oko 800 lica. U istom periodu iz regiona Šumadije i Zapadne Srbije, konstantno je veći broj odseljenih u odnosu na doseljena lica, što znači da ovaj region samo na osnovu unutrašnjih migracija godišnje prosečno gubi oko 3.800 stanovnika. Region Južne i Istočne Srbije u poslednjih pet godina ima negativnu vrednost migracionog salda, koji prosečno godišnje iznosi oko 3.000.
Kurir.rs/Blic
NE PROPUSTITE
