Sinaiti su monasi koji su sa Sinajske gore došli u Srbiju. Sinajska gora je mesto gde se Mojsije sreo s Bogom, a veza srpskih zemalja s pravoslavnim Istokom potiče još od Svetog Save. On je često putovao u Svetu zemlju, gradio je i darovao tamošnje manastire, a te su duhovne veze nastavljene i kasnije, najviše u vreme vladavine kneza Lazara, despota Stefana Lazarevića i Ðurđa Brankovića. Srpski monasi odlazili su u Palestinu, ali je daleko veći broj monaha sinaita preko Svete gore dolazio u Srbiju.Dolazak u SrbijuOko 1326. godine tako je došao Grigorije Sinait. On je bio jedan od utemeljivača sinaitskog načina života među monasima, koji će u najvećem broju doći posle Maričke bitke 1371. Njihovo duhovno središte postaće Ravanica, oko koje će sagraditi svoje skitove, male manastire u kojima će živeti pustinjačkim životom. Ubrzo su takva monaška staništa nastala i oko manastira Ljubostinje, Mojsinja, Gornjaka, Pećke patrijaršije, Dečana... U njima žive pustinjaci „koji su sve lepote sveta zamenili jedino lepim i prekrasnim Hristom“.Romil Ravanički jedan je od najznačajnijih sinaita u Srbiji. Ovaj učenik Grigorija Sinaita rođen je u Vidinu od oca Grka i majke Bugarke. Rano se zamonašio i otpočeo pustinjački život, seleći se i šireći učenje sinaita. U Srbiju je došao posle 1371. i pored tek podignute Ravanice sagradio sebi kolibu, a njegovi sledbenici su ubrzo podigli monašku naseobinu po ugledu na svetogorske skitove.Romilov kult brzo se proširio oko Ravanice, a slave ga i Grci i Bugari. Pećina u kojoj je obitavao srušena je prilikom izgradnje železnice između Senja i Ravne Reke.
Roman Sinait bio je, najverovatnije, učenik Klimenta i Nauma Ohridskog. O njegovom životu malo se zna, a mošti su mu u kamenoj grobnici manastira Sveti Roman kod Ðunisa. Veruje se da je ovaj manastir obnovio ili podigao knez Lazar.Nestor je Romanov rođeni brat. Podigao je crkvu iznad aleksinačkog sela Vitkovica na levoj obali Morave i posvetio je Svetom Nestoru.Lazarev duhovnikO sinaitskom monahu zvanom Martirije ne zna se ništa osim da je sahranjen u manastiru Rukumija kod Požarevca. Rukumija je srušena u Prvom srpskom ustanku, a današnju crkvu sagradio je knez Miloš Obrenović.Sisoj je bio hilandarski iguman i učenik Romila Ravaničkog. Predanje kaže da je bio duhovnik kneza Lazara, a kneginja Milica pominje ga u jednoj svojoj povelji iz 1398. godine. Manastir kod Ravanice u kojem je živeo zove se Sisojevac, a selo je kroz istoriju modifikovalo naziv u Sisevac. Ovaj svetitelj predstavljen je na ktitorskoj fresci, a tu je i njegov grob.Jov Sinait živeo je u Prekopeči kod manastira Drača, blizu Kragujevca. Tu je umro, i tu je sahranjen, a u 18. veku mošti su prenete u novosagrađenu manastirsku crkvu. Uoči Drugog svetskog rata u Prekopeči je podignuta crkva posvećena ovom svetitelju.Srpska crkva sinaite proslavlja 19. maja.SUTRA: Grigorije Mlčalnik i Nikodim TismanskiOvaj feljton pisan je na osnovu monografije „Sveti Srbi“ dr Slobodana Mileusnića, u izdanju „Pravoslavne reči“ iz Novog Sada. Fotografije su takođe preuzete iz ove monografije
ZOSIMA UBIO MILOŠ OBILIĆZosim Tumanski živeo je kao pustinjak u kamenoj pećini kod današnjeg manastira Tuman kraj Golupca. Po predanju, Miloš Obilić, koji je upravljao braničevskom oblašću, nehotice je u lovu ranio sinaitskog monaha Zosima. Želeći da mu ukaže pomoć, poneo ga je u svoj dvor, ali je monah, osetivši da mu se bliži kraj, rekao: „Tu mani, i ostavi me da tu umrem!“ Otuda naziv manastira koji je Miloš podigao, ali nije stigao da ga završi zbog odlaska u Kosovski boj. Tridesetih godina prošlog veka nađene su Zosimove mošti pod pločom nad kojom se narod vekovima molio. Mošti su bile „čisto zlatnožute boje“ i položene su u ćivot, koji se i danas nalazi u crkvi manastira Tuman.
