Do juče je ovo velelepno zdanje redovno posećivalo preko 700 vernika. Od crkve, koja je pod zaštitom grada, ostali su samo zidovi i prostorije pune pepla i šuta. Još veća tuga zavladala je među srpskom zajednicom u Njujorku, jer se nemili događaj desio baš na dan najvećeg pravoslavnog praznika, Vaskrsa.
Saborna crkva "Sveti Sava" nalazi se između blokova 25. i 26. zapadne ulice na Menhetnu. Zdanje je sagrađeno kao protestantska kapela 1850. godine u stilu engleske gotike. Srpski narod je želeo da ima svoju svetinju na istoku SAD, pa je tako 1942. godine kupio Kapelu Trojstva za 30.000 dolara.
Kapela je ponuđena Srbima, kao i ruskim i grčkim pravoslavnim zajednicama. Odlučeno je da se imovina proda Srbima iz nekoliko razloga: srpski narod nije imao crkvu na istočnoj obali Amerike, projekat je imao podršku jugoslovenskog Kralja Petra II i treći razlog je dugogodišnji odnos Svetog vladike Nikolaja sa Anglikanskom crkvom u Engleskoj.
Do 1944. godine, mala srpska kolonija isplatila je novac u ratama i održano je prvo osvećenje 11. juna. Hram je proglašen za prvu srpsku sabornu crkvu u SAD.
U posleratnom periodu ovo sveto mesto je bilo utočište srpskih emigranata, koji su ga neprestano dograđivali.
To je bilo jedino mesto gde su Srbi mogli da se sretnu, gde su mogli da sačuvaju svoju veru i nacionalni identitet, istovremeno i mesto za učenje engleskog i "ulazna vrata" u novo društvo i kulturu.
Još pre četiri decenije ovaj hram su američke vlasti proglasile za jednu od najznačajnijih pravoslavnih svetinja u SAD. Komisija za zaštitu spomenika grada Njujorka je šezdesetih godina proglasila crkvu za spomenik pod zaštitom grada.
Manhattan: A Serbian Orthodox Cathedral has gone up in flames. 150 firefighters at the scene. #7News https://t.co/bLim8phx1y
— 7 News Adelaide (@7NewsAdelaide) May 2, 2016
(Blic/T. Čukić)
