Kada su krenuli u rat, odziv Topličana je bio 110 posto! Na Krfu odata počast stradalnicima slavnog Gvozdenog puka, veličanstven defile Srba kroz grad
Kad je 1912. trebalo krenuti u rat, njihov odziv bio je 110 posto! Ne samo da su se svi odazvali na mobilizaciju već su i oni koji nisu bili stasali za vojsku uzeli pušku i krenuli u vojsku. To su Topličani, kazao je Zoran Antić, državni sekretar u Ministarstvu za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja u Dasiji kraj spomenika Drugom pešadijskom puku prvog poziva "Knjaz Mihailo" srpske vojske, slavnom Gvozdenim puku, gde je održana državna ceremonija odavanja počasti srpskim ratnicima iz Toplice.
Kraj seoske crkve i mesnog groblja, beli je mermerni orao sa četiri S, koji kazuje da su ovde počivali slavni srpski ratnici iz Gvozdenog puka, koji su vojevali velike bitke u dva balkanska i Prvom svetskom ratu, prošli Albansku golgotu, ali preminuli na Krfu, koji ih je dočekao iznemogle.
- Topličani ne pođoše u smrt kao u poraz već kao u san. S guslarskim zavetom u srcu, koračali su putevima koji vode u večnost. Nije ih vodila nada u pobedu današnjice, već vera da krv njihova mora natopiti temelj države, kao što seme u zemlji mora da proklija - recitovao je Antić "Toplički zavet", pa nastavio:
- Zato je Toplica više od pukog kraja - ona je zavet. Zavet da se sloboda ne prima kao poklon već kao krvlju plaćen amanet. I da se u svakom boju za otadžbinu čuje njihova pesma, pesma što liči na molitvu:
"Ko gine za narod, taj ne umire; on postaje temelj na kojem država stoji."
Uz himnu Srbije, opelo, počasni stražu kadeta Vojne akademije i studenata Kriminalističko-policijske akademije, đake lokalne gimnazije koji znaju ovaj deo srpske istorije, zamenika gradonačelnika Krfa, položeni su venci besmrtnima, a žandarm divnog glasa Aleksandar Dulić otpevao je "Tamo daleko".
- Tamo daleko gde cveta limun žut... - pevao je Dulić, a gotovo nad spomenikom se nadvili limunovi žuti.
A onda su Srbi krenuli put centra grada Krfa. Defile Srba kroz stari centar grada je na ponos, dirljiv. Gledaju i snimaju turisti Srbe koji defiluju ka Srpskoj kući, muzeju koje zajedno s kustosom Ljubomirom Saramandićem čuva sećanje na golgotu i vaskrsenje Srbije na ovom grčkom ostrvu.
- Kadeti, studenti, delegacijo Vlade Srbije, vrlo dobro - uzviknuo je Antić usred Krfa.
Odjeknu:
- Služimo Srbiji!
