VERNICI LIJU SVEĆE KOJE NE PLAČU Jedinstven običaj u Manastiru Tronoša (FOTO)
LOZNICA – Velike ratarske sveće, kako to tradicija nalaže, biće upaljene na Veliki četvrtak u manastiru Tronoša, ispred ikone Isusa Hrista i Svete Bogorodice u manastirskoj crkvi, posvećenoj Vavedenju presvete Bogorodice. Jedna sveća izliva se u Tronoši, u tome učestvuju parohijani Korenite i Tršića, a sveća koja se izliva u Zajači, prilog je meštana tog rudarskog mesta, Paskovca i dela Gornje Borine. Sveća u Tronoši izliva se u sredu, a obliva na Veliki četvrtak dok se u Zajači oba posla obave po dan ranije, u utorak i sredu.
Sveće su uskršnji prilog parohijana iz okolnih sela koji ih svake godine tri dana uoči Vaskrsa unose u manastirsku crkvu čuvajući jedan od najlepših narodnih običaja ovoga kraja. Jednu sveću na ramenima, idući nekoliko kilometara preko brda i kroz šumu, donose meštani Zajače, Paskovca i dela Tršića do česme Devet Jugovića u Tronoši, koju je prema narodnom verovanju podigao Jug Bogdan sa devet sinova pre Kosovskog boja, gde se sastaju sa komšijama iz Korenite i drugog dela Tršića koji nose svoju sveću.
Pored česme i kapele velikomučenika Pantelejmona, dočeka ih arhimandrit Nikolaj, duhovnik manastira Tronoša. Posle kratke molitve i ukrašavanja sveća svećem i bršljanom praćeni mnoštvom sveta, unose ih zajedno u manastir. Sveće su napravljene od čistog, prirodnog voska, obe teške po oko 50 kilograma, visoke oko jedan i po metar i prečnika oko 30 santimetara. U manastirskoj crkvi ratarske veće biće paljene svake nedelje i za vreme verskih praznike i do naredne godine će izgoreti skoro sasvim. Poslednji put su paljene juče, na Cveti, a preostali vosak se pretopi i doda mu se novi tako da u svakoj novoj izlivenoj sveći ostane i deo stare. Ovaj jedinstven običaj u Tronoši traje dosta dugo, kažu da nema pisanih tragova kada je počeo, veruje se da su ga doneli monasi sa Hilandara, i poštuje se bez obzira na vremenske uslove. Nije prekidan ni tokom ratova samo su tada bile izlivane manje sveće.
Zovu se oračke, ili ratarske jer ih liju ratari sa verom da će im usevi dobro roditi i biti pošteđeni od štete koju prave vremenske nepogode.
Ovaj običaj nalazi se na listi nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije.
