RAKA LJUTOVAC, HEROJ PRVOG SVETSKOG RATA Oborio austrougarski avion iznad kragujevca 1915. godine i ušao u istoriju svetskog ratovanja (FOTO)
Povodom 110 godina od istorijskog podviga srpskog junaka i artiljerca Radoja Rake Ljutovca, koji je 1915. godine, običnim topom iznad Kragujevca oborio neprijateljski austrougarski avion i time ušao u istoriju svetskog ratovanja, kraj njegovog spomen-obeležja u centru Trstenika održan je svečani pomen i odata počast heroju.
Na ovom svečanom događaju prisustvovao je zamenik predsednice opštine Trstenik Dejan Rakovac, koji je, zajedno sa zamenikom predsednika Skupštine opštine Nenadom Perovićem, položio venac na spomenik hrabrom artiljercu. Cveće i vence položili su i predstavnici Vojske Republike Srbije, predstavnici Udruženja palih boraca opštine Trstenik, kao i članovi porodice legendarnog junaka.
Radoje Ljutovac – Raka rođen je u Poljni, kod Trstenika, 4. septembra 1887. godine, a umro je u Trsteniku 25. novembra 1968. Godine, piše Vikipedia. U balkanskim ratovima 1912. i 1913. godine kao artiljerac dao je doprinos oslobođenju Srbije od turskog ropstva i odbrani od bugarskih nasrtaja. Stupio je u Prvi svetski rat kao artiljerac srpske vojske i učestvovao je u bitkama vođenim 1914. godine. Kada su 1915. Srbiju ponovo napale Austrougarska i Nemačka, Radoje je raspoređen u dopunski bataljon artiljerijskog puka „Tanasko Rajić“ i dospeo u specijalnu jedinicu, novoformiranu Protivavionsku bateriju, koja se nalazila na Metinom brdu kod Kragujevca, da bi od neprijateljskih aviona branila grad, Vojno-tehnički zavod i druge važne objekte.
Dana 30. septembra 1915. godine, pre podne, u jedinici Radoja Ljutovca data je uzbuna, jer je javljeno da se od Lapova prema Kragujevcu približavaju tri neprijateljska aviona. Kada su doleteli iznad Kragujevca, izbacili su 45 bombi, od kojih je 16 palo na Vojno-tehnički zavod, 8 na železničku stanicu, a ostale po varoši. Na avione su srpski vojnici pucali iz pušaka i mitraljeza, ali bez uspeha.
Radoje Ljutovac je po naređenju komandira već bio kod svog topa. Taj top nije namenski bio napravljen kao protivavionski, već je to bio modifikovani turski top, zarobljen 1912. godine. Nanišanio je i opalio granatu u pravom momentu. Iz prve je pogodio avion, marke Ferman.
Neprijateljski avion je zadrhtao, iz njega je krenuo da izbija dim i zatim se srušio na zemlju, u ulicu Prestolonaslednika Petra, pored kuće Obrena Jankovića.
Nakon čestitanja na podvigu, komandir mu je dao konja kojim je Radoje odjahao u grad i došao pored zapaljenog aviona. Zajedno sa avionom tu su gorela i tela neprijateljskih pilota i Radoje im je u stavu mirno salutirao i odao počast. Piloti su bili kapetan fon Šefer i oficirski pripravnik Oton Kriš. Građani su shvatili da je to artiljerac zaslužan za obaranje aviona i slavili su ga i čestitali mu. Stiglo je i zvanično priznanje, Radoje je odlikovan Karađorđevom zvezdom sa mačevima i unapređen je u čin kaplara. Kasnije je na Solunskom frontu unapređen u čin narednika. U jesen 1918. godine učestvovao je u proboju Solunskog fronta. Nakon završetka rata i demobilizacije, Radoje je u Trsteniku otvorio trgovinsku radnju mešovite robe.
Pošto Trstenik nije imao muzej, Radojeva supruga 25. februara 1976. poklonila je Narodnom muzeju u Kruševcu, između ostalog i sledeća dokumenta i ordenje njenog pokojnog supruga:
Orden Karađorđeve zvezde sa mačevima, Medalja „Albanske spomenice“ sa poveljom, ·Medalja „Spomenice rata“ za oslobođenje i ujedinjenje 1914—1918. godine i fotografije sa soluncima i ratnicima iz Prvog i Drugog svetskog rata
Pripadnici artiljerijsko-raketnih jedinica protivvazdušne odbrane 30. septembra obeležavaju Dan roda kao sećanje na prvo obaranje neprijateljskog aviona u Srbiji.
Kurir.rs
