ZNAMO LI ZNAČAJ DANA PRIMIRJA? Prvi svetski rat bio je najslavniji i najtragičniji period srpske istorije!

Nemačko carstvo je 11. novembra 1918. godine potpisalo akt o prekidu oružanih dejstava i kapituliralo pred silama Antante, čime je završen Prvi svetski rat!

Taj dan se u Srbiji, kao i u svetu, obeležava kao Dan primirja, međutim, ovo je istovremeno i dan velike pobede našeg naroda, jer je do prekida jednog od najvećih i najkrvavijih ratova u istoriji došlo upravo zahvaljujući hrabroj srpskoj vojsci!

- Akt o primirju označio je poraz Centralnih sila i bio je važan predložak za početak Versajske mirovne konferencije, koja će preurediti mapu Evrope i političke odnose u narednih 20 godina. Međutim, veoma je važno znati da do ovog ne bi došlo da nije bilo proboja srpske vojske i savezničkih snaga na Solunskom frontu, a početak proboja je bio 15. septembra, koji danas obeležavamo kao Dan srpskog jedinstva, slobode i nacionalne zastave - objašnjava za Kurir Ognjen Karanović, istoričar Centra za društvenu stabilnost.

Potcenjeni Solunski front se, kako kaže, pokazao kao ključan u Prvom svetskom ratu i ključan za njegov završetak.

- Svi su misli da će se rat završiti na Zapadnom frontu, u bitkama između Francuske, SAD i Velike Britanije s jedne i Nemačke s druge strane. Do 1917. se mislilo i da Istočni front s Rusijom može doprineti pobedi jedne ili druge strane, ali niko nije mislio da će srpsko oružje u tome učestvovati na presudni način. Proboj Solunskog fronta je pokrenuo lančanu reakciju pada nemačkih saveznika, pa je Nemačkoj ostalo samo da položi oružje.

Zabeleženo je, navodi Karanović, i da je nemački car Vilhelm Drugi kritikovao bugarskog vladara, koji je imao gotovo milion vojnika pod oružjem, rečima: "Sramota, šačica Srba je odlučila sudbinu rata!".

Srbija je pretrpela velike žrtve. Život je, prema proceni, izgubilo oko 1,2 miliona građana Srbije, što vojnika, što civila, odnosno oko 25 odsto stanovništva. Procentualno najviše u odnosu na broj stanovnika.

- Prvi svetski rat označava najslavnije i najtragičnije dane u srpskoj istoriji. Predstavlja krunu slave srpskog oružja i pobedu srpske politike, nacionalne emancipacije i ujedinjenja - kaže Karanović i dodaje da bez obzira na to što se 11. novembar slavi kao Dan primirja, on nesumnjivo predstavlja Dan pobede za sile Antante, a najviše za Srbiju.

Neuništivi

Natalijina ramonda simbol pobede

Cvet koji se nosi kao zvanični simbol Dana primirja je Natalijina ramonda (Ramonda nathaliae). To je endemska biljna vrsta koja živi samo na području centralnog Balkana. Biljka ima zapanjujuću sposobnost da kao mitska ptica feniks vaskrsava. Samo malo kapi vode dovoljno je da sasvim osušena biljka oživi.

BROJKE

1,2 miliona Srba izgubilo je život u Prvom svetskom ratu

53 odsto srpskih muškaraca između 18 i 55 godina stradalo je tokom rata

350.000 ljudi umrlo je od pegavog tifusa

Činjenice

O Prvom svetskom ratu (28. jul 1914 - 11. novembar 1918)

- Učestvovala je većina velikih svetskih sila grupisanih u dva sukobljena vojna saveza - saveznici (okupljeni oko Trojne Antante) i Centralne sile

- Više od 70 miliona ljudi je bilo pod oružjem, ubijeno je više od 15 miliona ljudi, 20 miliona je ranjeno

- Glavni uzrok rata je bila nova kolonijalna podela sveta

Kurir.rs/Ružica Kantar