BEOGRAD - Kada se bračni par, koji ne može da ima decu, odluči da se uključi u program vantelesne oplodnje, u čitavom postupku mogu biti sigurni da se sve radi po zakonu, osim u jednom: kada zatraže da se preostale oplođene jajne ćelije unište.
Iako se sačinjava zapisnik o uništavanju reproduktivnog materijala, žena zapravo nikada ne može da bude sasvim sigurna da su zaposleni na klinici ispoštovali to, jer je reč o epruveti sa običnom tečnošću koja podseća na zamućenu vodu.
Prema saznanjima iz vrha Ministarstva zdravlja, pre četiri godine se proveravao slučaj na jednoj klinici za veštačku oplodnju u Novom Sadu, gde se postupak VTO izvodio noću, što je izazvalo sumnje u nelegalne radnje."Najpre je sumnju privuklo to što se postupak VTO radio često noću, zbog čega su pacijentkinje bile zbunjene", priča izvor iz Ministarstva zdavlja.
"Ipak, nisu pacijentkinje prijavile ceo slučaj inspekciji, nego je to učinio neko od zaposlenih, jer je sumnjao u kriminalne radnje na klinici. Posumnjalo se da je navodno embriolog, koji je bio mađarski državljanin, prenosio u termos boci oplođene jajne ćelije u Mađarsku, i tamo ih prodavao".Kako nam je objašnjeno, istraga nikada nije okončana, jer je stopirana upravo iz vrha Ministarstva zdravlja.
"Utvrđeno je samo da embriolog, mađarski državljanin, nema dozvolu da radi, ali se sa istragom, uprkos objektivnim sumnjama, stalo", priča izvor.
"Neki od dokaza tada su ukazivali na to da se u Mađarskoj oplođene jajne ćelije prodaju po ceni od oko 2.000 evra bračnim parovima koji se bore sa sterilitetom. Žene koje ne mogu da ostanu trudne, plaćale su zvanično intervenciju VTO, a zapravo su, protivzakonito, dobijale oplođene jajne ćelije, koje su im omogućavale da dobiju potomke".
Ovaj sumnjivi slučaj odigrao se godinu dana pre osnivanja Uprave za biomedicinu pri Ministarstvu zdravlja, a direktorka Uprave dr Dana Mihailović ističe da od osnivanja Uprave, nijednoj klinici nije izdato rešenje o zabrani rada."Sve klinike koje obavljaju postupke biomedicinski potpomognute oplodnje (BMPO) su pod strogim nadzorom zdravstvene inspekcije", tvrdi dr Dana Mihailović.
"Ni u jednoj klinici dosad nije prijavljen, a samim tim ni sankcionisan iko, zbog kršenja nekog člana Zakona o BMPO, koji se tiče zloupotrebe reproduktivnih materijala".Ona je naglasila da je ceo postupak BMPO kroz sve procedure uređen sa obavezom evidentiranja u medicinskoj dokumentaciji, pa tako i postupak uništavanja reproduktivnih ćelija, o čemu se sačinjava i zapisnik, čime se obezbeđuje transparentnost i sledivost reproduktivnih ćelija i prevenira mogućnost zloupotrebe.
