VRANJE - Preseo im praznik!U požaru koji je u ponedeljak pre podne izbio u manastiru Sveti Prohor Pčinjski kod Vranja, u delu poznatom kao Kraljev konak, izgoreo je objekat u rekonstrukciji površine 500 kvadratnih metara.Spasli inventarDrakče Stanojković, načelnik Sektora za vanredne situacije Grada Vranja, kaže da je vatrena stihija najpre zahvatila krovnu konstrukciju konaka. Na svu sreću, povređenih nema, a u gašenju požara učestvovale su vatrogasne službe iz Vranja, Surdulice, Bujanovca i Trgovišta, pripadnici Vojske Srbije i vatrogasci iz kompanije „Simpo“.- Požar je izbio u 10.20 sati na krovnoj konstrukciji konaka. Vatra se brzo proširila na unutrašnjost objekta drvene konstrukcije, zbog čega je i postojala opasnost da se vatrena stihija proširi i da posledice budu katastrofalne. Požar je ugašen nakon tri sata. U trenutku požara u konaku je bilo pedesetak monaha i vernika zbog obeležavanja Svetog Save. Svi su na vreme evakuisani i nije bilo povređenih. Zasad se još uvek ne zna uzrok požara, ali je deo inventara zaštićen i odložen na bezbedno mesto - kaže Stanojković.Požar je zahvatio i drugi konak, u kojem je izgorela stolarija, a manastirska crkva je neoštećena.Mreža nije u funkciji Episkop vranjski Pahomije izjavio je da je požar na krovnoj konstrukciji zgrade Kraljevog konaka primetio i prijavio nastojatelj manastira Nikolaj, koji je zajedno s gostima manastira pokušao da ga ugasi koristeći protivpožarne aparate, ali da nije uspeo, jer se vatra brzo širila.Pretpostavlja se da se požar pojavio na krovnoj konstrukciji u blizini odžaka, odakle se proširio na krov, a zatim i na ceo konak, koji je uglavnom izgrađen od drveta.Valja reći da manastir ima hidrantsku mrežu, ali ona nije bila u funkciji, i to je otežalo gašenje požara. Na terenu su za svaki slučaj bile i ekipe Hitne pomoći. Požar je lokalizovan posle višečasovnog gašenja.Na sajtu manastira Prohor Pčinjski 8. septembra prošle godine objavljeno je da je tog dana podmetnut požar, pri čemu je načinjena manja materijalna šteta.- Požar je podmetnut u ekonomskom delu manastira, a zapaljena je drvena građa. Zahvaljujući vernicima koji pomažu manastiru, požar je brzo lokalizovan i nakon skoro sat ugašen, tako da je načinjena manja materijalna šteta i sprečeno da vatra zahvati Kraljev konak, čija obnova je u toku, s obzirom na to da je požar podmetnut oko 20 metara od objekta.
ČINJENICEPožari u manastirima- manastir Prohor Pčinjski - septembar 2013 - izgorela drvena građa- Hilandar - mart 2004 - bez povređenih, izgorelo oko 2.000 kvadrata, najviše konaci iz 1821. i 1598.- 22 crkve i manastira na Kosmetu - mart 2004 - hram Bogorodice Ljeviške u Prizrenu, manastir Devič u Srbici...- Saborna crkva u Nišu, treća najveća u Srbiji - oktobar 2001 - ostale samo zidine- Pećka patrijaršija - 1981 - izgoreo konak
Zadužbina cara Romana
Manastir Sveti Prohor Pčinjski podigao je u 11. veku vizantijski car Roman Diogen u znak zahvalnosti Svetom Prohoru Pčinjskom, koji mu je prorekao da će postati car.
Župan Vukan 1106. godine osvaja krajeve oko manastria i pod svojom vlašći drži tri decenije. A kako se njegova vladavina odrazila na život manastora nije poznato. Nakon toga manastir Sveti Prohor Pčinjski je ponovo u okviru vizantijske države. Između 1180. i 1190. godine Stefan Nemanja osvaja manastri, a 1190. godine, bitkom na Moravi u kojoj je Nemanja poražen od vizantijskog cara Isaka Drugog Anđela, sve osvojene oblasti ponovo su pripale Vizantiji. Oko 1196. godine ove oblasti postaju ponovo srpske dolaskom na vlast Stefana Prvovenčanog.
Od 1282. godine manastir je u sastavu Milutinove države.U Karlovačkom Rodoslovu, iz 1503. godine, stoji da kralj Milutin, pored ostalih zadužbina „sagradi i crkvu Pšinskomu Prohoru“.
Manastir radi kao kulturno-prosvetni centar ovog kraja i u njemu radi bogoslovska škola, prepisivačko-iluminatorska radionica, a organizovano se uči ikonopisački zanat.
Po okončanju Kumanovske bitke, 1912. godine Kralj Petar Prvi Oslobodilac počeo je gradnju velikog konaka u severozapadnom uglu porte, na mestu takozvanih Nešinih zgrada, odmah do glavne kapije.
Prvim Balkanskim ratom i Kumanovskom bitkom, 1913. godine, oslobođeni su prostori Stare i južne Srbije, kojima pripada i manastir Sveti Prohor Pčinjski, koji su odlukom Berlinskog kongresa 1878. godine ostali pod turskom vlašću.
Prošle godine, obeležena je stota godišnjica izgradnje Kraljevog konaka.
