Z4, koji je izgrađen 1945. godine, radi na traci, zauzima veći deo sobe i potrebno je nekoliko ljudi da bi njime upravljalo.
Mašina se sada nalazi u Nemačkom muzeju u Minhenu, ali već duže vreme nije korišćena.
Arhivista u ETH Cirih, Evelin Boš, otkrila je priručnik među dokumentima svog oca u martu, prema rečima penzionisanog predavača Herberta Bruderera (putem matične ploče). Rene Boš je sarađivao sa Švajcarskim udruženjem vazduhoplovnog inženjerstva, koje je imalo sedište na univerzitetskom Institutu za statistiku vazduhoplova i izgradnju aviona. Z4 je tamo bio smešten ranih 1950-ih.
Među Bošovim dokumentima bile su beleške o matematičkim problemima koje je rešio Z4 i koje su bile povezane sa razvojem mlaznog lovca P-16. „Obuhvatili su proračune putanje raketa, krila aviona, lepršavih vibracija [i] na nosu“, napisao je Bruderer u blogu Udruženja računarskih mašina.
Sam računar ima priličnu prošlost. Nemački građevinski inženjer Konrad Zuse izumeo je Z4 pod nacističkim režimom i verovatno je autor priručnika, prema Brudereru. U jednom trenutku, nacisti su želeli da Zuse prebaci računar u koncentracioni logor, gde je režim koristio prisilni rad za izgradnju raketa i letećih bombi. Odbio je i umesto toga preselio Z4 u štalu u zabačenom gradu kako bi sačekao Drugi svetski rat.
Matematičar Eduard Štifel je kasnije stekao Z4 za Institut za primenjenu matematiku ETH Cirih. Provela je nekoliko godina u francusko-nemačkom istraživačkom institutu Sen Luj pre nego što je Z4 prebačen u Muzej 1960.
Kurir.rs/engadget
NE PROPUSTITE
