Bakterije su izvanredno prilagodljivi mikroorganizmi koji se mogu razvijati u različitim okruženjima, uključujući i svemir.
Jedno novo istraživanje sprovedeno na Međunarodnoj svemirskoj stanici (ISS) pokazalo je da su se tamo razvile opasne bakterije otporne na antibiotike kakve ne postoje na Zemlji. U novoj studiji naučnici su proučavali bakteriju Enterobakter bugandensis koja je na ISS-u prvi put otkrivena još 2018.
Enterobakter je u ranijim studijama povezana s ozbiljnim kliničkim infekcijama. Uzrokuje bolničke infekcije s bakterijemijom, infekcijama donjeg dela disajnog sistema, osteomijelitisom, infekcijom mokraćnog sistema i sepsom. Smatra se oportunističkim patogenom, što znači da će izazvati bolest kod osobe samo ako već ima oslabljen imunološki sistem ili ako se bori s drugim bolestima.
ISS je ekstremno okruženje
Kako u studiji navode autori, ISS je visoko kontrolisano okruženje, ali to ne sprečava mikroorganizme da se tamo razvijaju, naprotiv.
"Uprkos visoko kontroliranom okruženju, koje karakteriziraju mikrogravitacija, povećani nivoi CO2 i intenzivnije sunčevo zračenje, mikroorganizmi na ISS-u zauzimaju jedinstvenu nišu. Ovi mikrobni stanovnici igraju značajnu ulogu u uticaju na zdravlje i dobrobit astronauta na brodu", pišu u uvodu autori.
Neke novije studije pokazale su da mikroorganizmi izloženi mikrogravitaciji mogu steći otpornost na više antibiotika i povećanu virulentnost, odnosno zaraznost brzim mutacijama i horizontalnim prenosom gena. Horizontalni prenos je proces u kojem vrlo različite bakterije međusobno razmjenjuju gene sadržane u malim lancima tzv. plazmidima koji su odvojeni od njihove nasledne DNK, što može značajno ubrzati njihovo sticanje otpornosti na antibiotike.
Astronauti su kandidati za infekcije
Dugotrajno svemirsko putovanje pod mikrogravitacijom može ugroziti imunološki sistem astronauta i povećavati njihovu ranjivost na bolesti.
Mikrobna populacija ISS-a mogla bi potencijalno uticati na mikrobiome astronauta i obnavljati se dolascima novih posada. Stoga je razumevanje mikrobne kolonizacije, sukcesije i interakcija ključno za osiguravanje dobrobiti astronauta i upravljanje mikrobnim rizicima u izolovanim i ograničenim ljudskim staništima, napominju naučnici u studiji.
Borba protiv otpornosti na antibiotike
Otpornost bakterija na antibiotike poslednjih je godina postala globalni problem. Više od 1,2 miliona ljudi u svetu preminulo je samo u 2019. zbog infekcija otpornih na antibiotike.
Otkrića poput onog koje je predstavljeno u novoj studiji pomažu da se razume kako bakterije evoluiraju i prilagođavaju se u različitim okruženjima, uključujući i svemir.
"Naša sveobuhvatna analiza rasvetlila je ne samo načine na koje ove interakcije oblikuju mikrobnu raznolikost, već i činioce koji bi mogli da doprinesu potencijalnoj dominaciji i sukcesiji E. bugandensis unutar okruženja ISS-a. Implikacije ovih otkrića su dvosmislene. Prvo, bacaju svetlo na mikrobno ponašanje, prilagođavanje i evoluciju u ekstremnim, izolovanim okruženjima. Drugo, one naglašavaju potrebu za snažnim preventivnim merama radi osiguravanja zdravlja i bezbednosti astronauta ublažavanjem rizika povezanih s potencijalnim patogenim pretnjama", poručuju u zaključku autori.
(Kurir.rs/Index/Foto: Ilustracija/Preneo: A.N.)
NE PROPUSTITE
Bonus video:
