HRAM SVETOG SAVE, NAJVEĆI SRPSKI PRAVOSLAVNI HRAM: Čudo ni na nebu ni na zemlji

Ideja o izgradnji hrama, u znak sećanja na spaljivanje moštiju Svetog Save 1595. godine od strane turskih okupatora, nastala je 1894. Gradnja je započela 1935. godine

Izabran je, na predlog tadašnjeg gradonačelnika Branka Pešića, od patrijarha srpskog Germana - da osmisli krst. Međutim, grupa intelektualaca - u kojoj su bili Petar Omčikus, Milan Komnenić, Rajko Petrov Nogo, Radovan Samardžić, Miroslav Pantić, Đorđe Trifunović, Sreten Petković, Dinko Davidov, Petar Peđa Ristić - piše peticiju Sinodu SPC, kojom se traži neusvajanje rešenja vajara Nebojše Mitrića, jer je „previše vizantijsko, bezdušno i neduhovno je”, jer je „odljudna pojava” koja na sebi ima „vizantijske krljušti” itd.

Ova agresivna kampanja tokom meseci je poprimila velike dimenzije, zadirući duboko u privatni život Nebojše Mitrića, koji je nastavio da radi pod nesnosnim pritiskom. Sinod, pak, odbacuje peticiju. Ali pritisak je bio prejak. Mitrić, očajan zbog reakcije, u avgustu 1989. godine ubija se u dvadeseto jutro pošto je sunce obasjalo krst na kupoli. Pucao je u sebe u Palmotićevoj ulici. Imao je 58 godina.

Kad se pobuna oko krsta smirila, Mitrićevo idejno rešenje konačno je priznato za najbolje, a ovom velelepnom pozlaćenom krstu danas se dive umetnici iz celog sveta. U umetnikovoj biografiji, pored brojnih vrhunskih vajarskih dela, upisana je i neobična priča o tome da je kao dete preživeo Holokaust.

Kad su nacisti vodili Jevreje u logor Sajmište, Nebojšina majka uspela je da ga sakrije ispod tezge obućarske radnje u Brankovoj ulici i tako mu je spasla život. Porodica mu je kasnije ubijena, a njemu je prezime promenjeno u Mitrić, po vlasniku obućarske radnje koji ga je usvojio.

Najveće kupole sveta

Katedrala Santa Maria del Fiore, poznata i kao florentinski duomo, je glavna crkva u Firenci, Italija. To je jedna od najvećih crkava na svetu i simbol grada. Kada je završena u 15. veku, bila je najveća crkva na svetu, a i danas ima najveću kupolu od opeke.

Završena 1471.

Građena 51 godinu

Visina kupole 54,8 m

Bazilika Svetog Petra je najveća crkva na svetu i jedna od najvažnijih hrišćanskih crkava. Nalazi se u Vatikanu, u Rimu, Italija.

Izgradnja bazilike je počela 1506. godine. Na izgradnji su radili neki od najvećih umetnika, uključujući Mikelanđela, Rafaela i Berninija.

Završena 1626.

Građena 120 godina

Visina kupole 49,9 m

Gol Gumbaz je mauzolej koji se nalazi u gradu Bijapuru u Indiji. Sagradio ga je sultan Muhamed Adil Šah, sedmi vladar Adilšahijske dinastije, kao svoju grobnicu. Izgradnja je počela 1626. godine i trajala je do 1656. godine, kada je sultan umro.

Završen 1656.

Građen 30 godina

Visina kupole 43,8 m

Panteon je hram posvećen svim bogovima. Nalazi se u Rimu, u Italiji. Sagradio ga je car Hadrijan u 2. veku nove ere. Panteon je jedan od najbolje očuvanih antičkih spomenika u Rimu. Izgrađen je od betona i mermera. Ima najveću betonska kupolu na svetu.

Završen oko 300.

Građen 10 godina

Visina kupole 43,2 m

Hram Svetog Save je najveći srpski pravoslavni hram i druga po veličini pravoslavna crkva na svetu, posle Hrama Hrista Spasitelja u Moskvi. Nalazi se na Vračaru, u Beogradu, na mestu gde je, prema predanju, spaljen Sveti Sava.

Završen 2020.

Građen 85 godina

Visina kupole 39,0 m

Aja Sofija je crkva i džamija koja se nalazi u Istanbulu, u Turskoj. Sagradio ju je vizantijski car Justinijan I. Bila je najveća crkva na svetu više od hiljadu godina. Nakon osvajanja Konstantinopolja od strane Osmanlija pretvorena je u džamiju.

Završena 537.

Građena 7 godina

Visina kupole 32,0 m

Katedrala Svetog Pavla je katedrala anglikanske crkve u Londonu, u Engleskoj.

Katedrala je jedna od najpoznatijih i najprepoznatljivijih znamenitosti Londona. Visinom od 111 m bila je najviša zgrada u Londonu od 1710. do 1963. god.

Završena 1710.

Građena 35 godina

Visina kupole 32,0 m

Tadž Mahal je mauzolej koji se nalazi u Agri, u Indiji. Sagradio ga je mogulski car Šah Džahan kao spomen svojoj ženi Mumtaz Mahal. Mauzolej je okružen veličanstvenim vrtom i ima kupolu od belog mermera koja je visoka 73 metra.

Završen 1648.

Građen 16 godina

Visina kupole 28,3 m

Aleksandar Panić i Ivan Čorbić

Bonus video: