Mađarski pijanista i kompozitor Režo Šereš 1933. godine iskomponavao je 'Sumornu nedelju', poznatu i pod nazivom 'Samoubilačka pesma'.
Izvorni tekst pod nazivom 'Svet se završava' govorio je o očaju uzrokovanim ratom, a završavao se mirnom molitvom o ljudskim gresima. Pesnik Laslo Javor potom je napisao novi tekst na Šerešovu kompoziciju koji je potisnuo onaj stari i započeo jednu od najezivijih priča u istoriji muzike.
U Javorovom tekstu glavni junak, skrhan smrću svoje ljubavi bez koje nema snage da živi, odlučuje da izvrši samoubistvo. Pesma je prvi put objavljena u Mađarskoj 1935. godine i od prvog trenutka izazivala je ogromne kontroverze.
Tekst pesme
On a sad Sunday with a hundred white flowers,I was waiting for you, my dear, with a church prayer,That dream-chasing Sunday morning,The chariot of my sadness returned without you.
Ever since then, Sundays are always sad,tears are my drink, and sorrow is my bread...Sad Sunday.
Last Sunday, my dear, please come along,There will even be priest, coffin, catafalque, hearse-cloth.Even then flowers will be awaiting you, flowers and coffin.
Under blossoming (flowering in Hungarian) trees my journey shall be the last.My eyes will be open, so that I can see you one more time,Do not be afraid of my eyes as I am blessing you even in my death...Last Sunday
Odmah po objavi za pesmu su počela da se vezuje jeziva urbana legenda da su navodno stotine osoba u Mađarskoj izvršile samoubistvo kada su prvi put čuli ovu kompoziciju .
Međutim, zbog svoje nesvakidašnje melodije i kvaliteta, pesma se ubrzo iz Mađarske proširila na ceo svet. Već 1936. pesma je prevedena i objavljena na engleskom jeziku, a jezive urbane priče o samoubistvima povezane s ovom kompozicijom počele su da se prepričavaju i širom engleskog govornog područja.
Godine 1941. slavna američka džez pevačica Bili Holidej snimila je svoju verziju pesme, a njen tekst uveliko je odudarao od orginalnog. Zbog lošeg glasa koji je pratio pesmu i suicidne poruke koje šalje, stihovi u izvedbi Holidej imali su daleko optimističniji ton. Ipak, iako znatno ublažena i s daleko vedrijim tonom, BBC je zabranio emitovanje i verzije Bili Holidej, kako se u jeku Drugog svetskog rata ne bi oslabio moral britanskog stanovništva.
Jezivosti ove pesme i legende vezane za nju, dodatnim argumentima potkrepila je i sudbina samog kompozitora Režo Šereša. U januaru 1968. godine, tačno 35 godina od kako je napisao pesmu, Šereš je izvršio samubistvo. Iako je preživeo prvobitni pokušaj samoubistva, kada je skočio kroz prozor, te tom prilikom dospeo u bolnicu - on je ležeći na bolničkom krevetu sam sebe zadavio žicom.
Ipak, verovatno najjezivije i najmračnije izvođenje ove pesme ikad priuštila nam je čuvena grčka umetnica Diamanda Galas.
(Scoopwhoop)
