Nikola I Petrović Njegoš (Njeguši, 7/19. oktobar 1841 - Antib, 2. mart 1921) bio je suvereni vladar crnogorske države punih 58 godina, knjaz, a potom i kralj Crne Gore, za čijeg je mandata ova doživela svoj najveći uspon u istoriji, ali i potpuni slom.
Kao potomak dinastije Petrović Njegoš rođen je u Njegušima, podno Lovćena, ali je veći deo detinjstva i mladosti proveo na školovanju u Trstu i Parizu.
Silom prilika, na vlast je došao sa nepunih 19 godina, nakon ubistva strica - knjaza Danila I Petrovića (koji nije imao muško potomstvo) i na tronu proveo gotovo šest decenija.
Odeven u narodnu nošnju tokom čitave svoje vladavine, predstavljao je potpunu suprotnost uglađenom establišmentu Evrope i sveta.
U braku sa Milenom Vukotić, sa kojom je bio veren još kao dečak, izrodio je čak dvanaestoro dece čijom je ženidbom i udajom za evropske plemkinje i plemiće uspostavio rodbinske veze sa gotovo svim važnijim dvorovima tog vremena, postavši glavni "tast Evrope“.
Jedna od takvih veza uspostavljena je i sa srpskom (tada izbegličkom) dinastijom Karađorđević, udajom najstarije kćerke princeze Zorke za Petra I, budućeg kralja Srbije.
Knjaz Nikola vladao je u duhu sredine i vremena u kome je živeo, despotski i samovoljno, zbog čega nije bio naročito omiljen u narodu, stekavši čak i veliki broj otvorenih neprijatelja, piše planplus.
Ipak, za vreme njegove vlade, Crna Gora doživela je de facto neke od najvećih uspona u istoriji svoje državnosti – sticanje nezavisnosti i međunarodno priznanje 1878. godine, formiranje narodne skupštine, modernizaciju društva, razvoj infrastrukture i sveukupni civilizacijski napredak u odnosu na ranija vremena.
Na spoljnopolitičkom planu, knjaz Nikola nikada nije dovodio u pitanje srpsko poreklo crnogorskog naroda. Ideja o svojevrsnoj obnovi srpskog carstva, odnosno konačnom ujedinjenju Srba i svih južnih Slovena, bila mu je veoma bliska. Zamišljajući Crnu Goru kao budući bastion i stub nove države, sebe je video na njenom tronu, kao ujedinitelja Srpstva.
Kralj Nikola Petrović zbačen je sa vlasti, uz zabranu povratka u zemlju. Odlukom (u novije vreme često osporavane) Podgoričke skupštine, Crna Gora postala je deo Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.
U egzilu je kralj Nikola i umro, gde je i sahranjen, da bi njegovi posmrtni ostaci bili preneti u Crnu Goru tek 1989. godine, gde i danas počivaju, u dvorskoj crkvi na Cetinju.
Ime kralja Nikole I Petrovića danas nosi i nekolicina ulica u gradovima Srbije i Crne Gore.
(Kurir.rs)
NE PROPUSTITE
