BERLIN - Deveti novembar je važan datum za istoriju Nemačke - na današnji dan pre 23 godine srušen je Berlinski zid, čime je okončana podela zemlje i Evrope, ali se i pre 74 godine odigrala Kristalna noća, kada je počeo organizovani pogrom nad Jevrejima.
Pre dvadeset i tri godina su građani Nemačke, posle masovnih protesta, u "mirnoj revoluciji" srušili Berlinski zid koji je trideset godina bio simbol podele i postojanja dve Nemačke.„Neverovatno!" - bio je najčešći komentar ljudi u noći u kojoj je pao zid, ali i granica prema zapadu Nemačke.
Taj događaj je promenio svet, pošto se godinu dana nakon toga Nemačka ujedinila, a nestankom bivše Nemačke Demokratske Republike (NDR) nestao je ceo socijalistički politički blok u Evropi.
Nemci su taj dan upamtili ne samo kao kraj NDR i konflikata između istoka i zapada evropskog kontinenta, već i kao dan koji simbolizuje doprinos običnih ljudi istorijskim promenama, navode hroničari.Rušenje zida promenilo je sliku Nemačke, ali i Evrope, a kako tvrde analitičari, taj događaj istovremeno, označio početak ekonomskog čuda, pošto je u kratkom vremenu izveden "eksperimet" sa dva različita privredna sistema, dve različite Nemačke, koji je doneo pozitivne rezultate. Na jedno od osnovnih pitanja - koliko ljudskih žrtava taj zid odneo - istoričari, izgleda, još nisu dali definitivan odgovor. Postoje dokazi o najmanje 136 ljudi koji su izgubili život pokušavajući da pređu Berlinski zid, a poslednja saznanja istraživača govore da je, možda, nastradalo čak 245 ljudi.
Među žrtvama zida, koji su istočnonemačke vlasti strogo kontrolisale i oko 11.500 vojnika ga "držalo na oku", bilo je i petoro dece, koja su se, uglavnom, udavila u reci Špre, pokušavajući da je preplivaju.Kao dan nemačkog ujedinjenja slavi se 3. oktobar, kada su dve Nemačke zvanično proglasile ujedinjenje, ali pojedini politikolozi i istoričari predlažu da se slavi 9. novembar - dan rušenja zida i dan kada se dogodila "Kristalan noć", kao "sudbinski dan" 20. veka i izraz ambivalentne istorije.
Devetog novembra 1938. se dogodila "Kristalna noć", u kojoj su gorele sinagoge i ubijani Jevreji, što je označilo početak organizovanog pogroma nad evropskim Jevrejima u Drugom svetskom ratu.
Danas, međutim, Nemci imaju čemu da se raduju - u zemlji stabilne demokratije, koja se prostire od Alpa do Baltika i dalje, uprkos svetskojekonomskoj krizi i sve većem siromaštvu, vlada atmosfera socijalne stabilnosti i privrednog uspeha.
Nemačka danas predstavlja vodeću zemlju EU, a podsećanja na vreme NDR kod mnogih izaziva bolne uspomene na komunizam i progone, ali i na vožnju "trabantima" ili setu zbog prohujale sigurnosti radnog mesta u državnoj službi.
