Srpska pravoslavna crkva i njeni vernici danas praznuju Đurđevdan, koji je jedna od najčešćih slava kod Srba.
Uz mnoge narodne običaje, tradicija je postala i pesma “Đurđevdan”, koju je obradio muzičar Goran Bregović. Međutim, mnogi Srbi danas ne znaju kako je zapravo nastala ta pesma i koje je njeno značenje.
Šesti maj 1942. godine. Hladno sarajevsko jutro. Policija Nezavisne države Hrvatske naredila je da se Srbima pripremi “đurđevdanski uranak”.
U četiri sata ujutru u grad su se slivale kolone srpskih zarobljenika iz logora, kasarni i zatvora.
Na Obali Kulina bana čekao ih je voz smrti, koji je iz Sarajeva putovao za Jasenovac.
U koloni je bilo oko 3.000, uglavnom, mladih ljudi.
Razjareni ustaša pred kolonom je uzvikivao:
“Đe ste, Srbi? Besplatno vas vodimo na teferič u Jasenovac!”
Na vagonima je pisalo “sedam konja ili četrdeset vojnika”, ali su ustaše u jedan vagon uvodile i po 200 zarobljenika.
Gladni i žedni, na putu prema jasenovačkom kazamatu, zatočeni Srbi padali su u krize zbog straha i neizvesnosti.
U tom opštem haosu jedan zatvorenik, iako u grču i nemoći, iz ponosa i prkosa, iz srca i duše zapevao je:
"Proljeće na moje rame slijeće, đurđevak zeleni, đurđevak zeleni, svima osim meni.
Drumovi odoše, a ja ostah nema zvijezde Danice, nema zvijezde Danice, moje saputnice."
Zbog ove pesme ustaše su zatvorile šibere na vagonima, a zatvorenici, zbijeni jedni do drugih, na malom prostoru, ostali su bez vazduha.
Od 3.000, koliko ih je krenulo iz Sarajeva, u zloglasni Jasenovac stiglo je 2.000 duša, a samo njih 200 preživelo je torturu.
Zahvaljujući preživjelim, među kojima je i profesor Žarko Vidović, istaknuti istoričar i filozof, znamo za ovaj događaj i nastanak tužne pesme srpskih zarobljenika - “Đurđevdan”.
Pod utiskom ove priče, muzičar Goran Bregović obradio je pesmu koja je, u međuvremenu, postala planetarni hit, koji se izvodi na više svetskih jezika.
Kurir.rs/Foto: Youtube
