Masovna ubistva Srba u NDH počela su gotovo odmah, aprila 1941... Andrija Artuković je pozivao Hrvate da ubijaju Srbe putem radio-prenosa koji su se 9. aprila emitovali u Hrvatskoj iz hotela „Kajzehof“ u Berlinu. Veruje se da su najranije akcije protiv srpskih civila u Hrvatskoj izvršene 13. aprila 1941. u Ogulinu i oko njega, gde se Pavelić zaustavio da održi govor... Korišćenjem hrvatske dokumentacije, Edmon Paris procenjuje da je do 26. juna 1941. oko 180.000 Srba već pobijeno.
Jasenovačke ustaše su 16. avgusta 1942. u selu Sloboštini kod Slavonske Požege ubile 1.165 zarobljenih Kozarčana. U dubokim seoskim bunarima udavljeno je pedesetoro dece iz sela Trebovljani pod Kozarom... Sudbinu zarobljenih Kozarčana odredila je ova nesrećna naredba izdata u julu 1942: „Sa svim muškarcima postupati tako kao da su uhvaćeni s oružjem u ruci. Tko osobe iz Kozare i Prosare propusti ili nakon zarobljavanja oslobodi, bit će stavljen pred ratni sud.“ ... U leto 1942. svi putevi sa Kozare vodili su na jasenovačko stratište. U Uštici, na desnoj obali Save, polovinom jula 1942. čekalo je na red za Gradinu, najveće jasenovačko stratište, oko 8.000 žena i dece. Na stočnoj pijaci ograđenoj bodljikavom žicom u Grubišnom polju bila je zatočena nejač sa Kozare.
Po okrutnosti, po načinu i perverznosti izvršenja, po broju i opsegu - zločini u logoru Jasenovac „premašuju svaku ljudsku fantaziju“...
„Ustaše su retko koristile metke da ubiju ljude. Tu su bili noževi, maljevi, gvozdene šipke... A neki od njih su bili sadisti. Proizveli su jedan poseban nož (srbosjek, prim. priređivača). Znate, ako ovako nekom prerežete grlo (A. rukom načini pokret sečenja zdesna nalevo), umorite se posle nekog vremena. A oni bi sekli grla stotinama i stotinama ljudi kada bi stigla naredba.(Ovde A. pokaže podlakticu vezanu za zglob. A. pravi pokret podlakticom zdesna nalevo). Takvim pokretom biste mogli, jedan, dva, tri, četiri, pet, šest, sec, ceo red zatvorenika biste mogli da ubijete za kratko vreme. E sad, taj varvarski način ubijanja ljudi bio je treća odlika Jasenovca i zato mnogi jugoslovenski Jevreji smatraju Jasenovac mnogo stravičnijim mestom od Aušvica.“ (Jaša Almuli, Jevrejin iz Srbije koji je preživeo Holokaust)
ČINJENICE O JASENOVCU
* pet glavnih i tri manja „specijalna“ logora, na 240 km2 u južno-centralnom delu Hrvatske, duž Save * centralno mesto tvrđava Stara Gradiška (Logor V) i Ciglana (Logor III) * tu su Bročice (Logor I), Krapje (Logor II), Kozara (Logor IV), Lančara, masovna grobnica Gradina * Jasenovac trajao od 23. avgusta 1941. do 22. aprila 1945.
Nezamisliva zverstva
PAVELIĆU NA DAR 20 KG SRPSKIH OČIJU
K. Malaparte, italijanski novinar napisao je u svojoj knjizi „Kaputt“ (1944):
- Dok smo razgovarali, posmatrao sam jednu korpu od vrbovog pruća koja se nalazila na stolu, levo od poglavnika. Poklopac je bio podignut, videlo se da je korpa puna plodova mora, tako mi se činilo, rekao bih ostrige, ali oslobođene ljuske (...) Kazertano (italijanski ministar u Zagrebu) pogledao me je, namignuvši: „Svidela bi ti se prava supa od ostriga, je li?!“ „Jesu li to ostrige iz Dalmacije?“, upitao sam poglavnika. Ante Pavelić je podigao poklopac korpe i, pokazujući mi te plodove mora, tu lepljivu i želatinastu masu ostriga, rekao, uz onaj dobrodušan i umoran osmeh: „To je poklon mojih vernih ustaša: 20 kg ljudskih očiju“.
Kurir.rs/Priredila Jelena S. Spasić
* Po knjizi „Jasenovac Aušvic Balkana - ustaška imperija okrutnosti“ prof. dr Gideona Grajfa
NE PROPUSTITE
NE PROPUSTITE
Bonus video:
