Da li znate šta su plavna područja i koliko su značajna? To su područja koja služe kao prirodni rezervoari koji omogućavaju skladištenje većih količina vode iz kojih se voda postepeno i bezbedno oslobađa u rečne tokove, kao i u podzemne vode. Ukoliko se plavna područja odseku od rečnih korita, u tom slučaju se smanjuje njihov potencijal zadržavanja poplavnih voda i samim tim rizik od poplava je veći. Nestankom plavnih područja znantno je smanjen potencijal za ublažavanje poplava. Jedan od takvih slučajeva bio je specijalni rezervat prirode koje se nalazi na samo 200 kilometara od Beograda, Gornje Podunavlje. U „Evropskom Amazonu“, kako se još naziva, nalazi se jedno od najvećih staništa orlova belorepana u čitavoj Evropi, ali i brojnih ugroženih vrsta poput male čigre, crne rode, dabra, vidre i skoro iščezle kratkonose kečige.
Regulacijom rečnog vodotoka za potrebe rečne plovidbe i poljoprivrede u poslednjih 100 godina uništeno je 80 odsto prirodnih područja uz Dunav, kao biološki najproduktivnijih staništa. Zbog čovekovih aktivnosti, postojala je bojazan da će vlažna područja u predelu Gornjeg Podunavlja potpuno nestati. Pre 11 godina je kroz partnerstvo Svetske organizacije za prirodu – WWF i Coca-Cola sistema pokrenuta inicijativa za obnovu vlažnih i plavnih područja duž Dunava, a cilj je bio da se do 2020. godine poveća kapacitet reke za 12 miliona m3. Coca-Cola se obavezala da do 2020. godine vrati prirodi svu vodu koju koristi u proizvodnji napitaka, a plan je ispunila već 2017. godine. 2016. rađena su naučna istraživanja algi i ptica na teritortoriji obnovljenih bara Semenjača i Šarkanj čiji su rezultati pokazali uspešnost revitalizacije, koja se prvenstveno ogledala upravo u povratku nekih od retkih vrsta u ova staništa. Zahvaljujući ovakvim inicijatvama, vraćena je mozaičnost prirodnih staništa – vlažnih livada, slatina i vodnih “ogledala” u koje su se ponovo vratili beli i žuti lokvanj, močvarna perunika rogoz i sa njima i mnogobrojne vrste ptica močvarica.
(Promo tekst/Foto: Jaroslav Pap)
