Stefan Nemanja je osnivač dinastije Nemanjića. Rođen je 1114. (ili 1118) u Ribnici kod Podgorice. Njegov otac Zavida zbog dinastičkih sukoba sklonio se iz Raške, pa mu se u Ribnici rodio najmlađi sin i tu su ga krstili latinski sveštenici. Po povratku u Rašku, Nemanju je miropomazao i pravoslavni sveštenik.Okrunjen ili ovenčanNemanja i njegovi potomci na prestolu dodavali su ispred svog ličnog imena ime Stefan - kao titulu. Grčka reč „stefanos“ znači „kruna, venac, čast, nagrada“, pa tako „Stefan“ može da se prevede kao „okrunjen, ovenčan“... Posle Zavidine smrti i deobe države s braćom, Nemanji su zapale teritorije oko Podgorice, Ibra i Rasine do Morave. Nemanja je vodio ogorčenu borbu za samostalnost Srbije. Na početku je bio u vazalnom odnosu prema Vizantiji i caru Manojlu I Komnenu, a posle njegove smrti sklopio je savez sa Ugrima i od Vizantije oteo teritorije između Zapadne i Velike Morave, Kosovo, severnu Metohiju i Zetu (današnja Crna Gora), pa ih priključio Raškoj.Posle raspada saveza sa Ugrima i Bugarima, Srbi su 1190. od Vizantije poraženi na Moravi i bili prinuđeni da sklope mir s njom. Mirovni ugovor je osnažen ženidbom Nemanjinog sina Stefana Nemanjića sa sinovicom vizantijskog cara. A kad je Stefanov tast došao na presto, Nemanja je 1196, na zahtev Vizantije, sazvao državni sabor i povukao se s vlasti. Imao je 86 godina.Vlast i titulu velikog župana Raške predao je srednjem sinu Stefanu; najstarijem Vukanu je ostavio na upravu Zetu, južnu Dalmaciju i Hercegovinu), deo Metohije i Toplicu, s tim da je podređen Stefanu. Najmlađi sin Rastko tada je već bio monah pod imenom Sava.Nemanja i njegova supruga Ana su se sutradan posle sabora i povlačenja sa vlasti zamonašili u Crkvi svetih Petra i Pavla u Rasu i tom prilikom uzeli monaška imena Simeon i Anastasija. Prvu godinu svog monaškog života Simeon je proveo u manastiru Studenici, da bi se u novembru 1197. pridružio svom najmlađem sinu monahu Savi na Svetoj gori. Tamo je, zajedno sa njim, 1198. oživeo zapusteli manastir Hilandar „za primanje ljudi od srpskog naroda koji se odaju monaškom životu“, a 13. februara 1199. godine, star i već bolestan, umro je.Pomirenje nad moštimaNjegova dela su velika: utemeljio je srpsku državu i pravoslavlje uveo kao državnu veru. Oslanjao se na Crkvu, kojoj je davao velike povlastice i posede, a i sam je gradio neke od danas najznačajnijih manastira: Studenicu, Đurđeve stupove, Svetog Nikolu kod Kuršumlije i Hilandar.Zbog opasnosti da Latini napadnu Svetu goru, odnosno Hilandar, i želje samog Simeona da mu telo počiva u rodnom kraju, Sava je u pratnji hilandarskih monaha, 1208. ili 1209. godine, mošti svoga oca preneo u Studenicu. Nad njima su se izmirila dva starija Savina brata, Stefan i Vukan, koji su se ranije svađali zbog vlasti. Srpska pravoslavna crkva Simeona je proglasila za sveca i slavi ga 26. februara.
ČUDOTVORNA LOZAU Hilandaru postoji vinova loza Svetog Simeona Mirotočivog, koja je iznikla iz groba sveca, probila kroz zid crkve i već preko 800 godina rađa grožđe. Veruje se da je čudotvorna i da pomaže roditeljima bez dece da dobiju potomstvo.
