OBELEŽEN DAN OSLOBOĐENJA SUBOTICE U DRUGOM SVETSKOM RATU

Polaganjem venaca na spomenike žrtvama fašizma, danas je obeležen 10. oktobar, Dan oslobođenja Subotice u Drugom svetskom ratu, najvećem, najrazornijem i najsmrtonosnijem oružanom sukobu u istoriji čovečanstva. Vence na Spomenik žrtvama fašizma, na Trgu žrtava fašizma, položile su brojne delegacije, a u ime građana Subotice, lokalne samouprave i Gradskog odbora SUBNOR-a, venac je položila delegacija koju je predvodio gradonačelnik Subotice Stevan Bakić. Uz isticanje da je 10. oktobar jedan od najvažnijih datuma u istoriji ovog grada, gradonačelnik Bakić je, tim povodom, rekao da su na današnji dan, pre 79 godina, borci Subotičkog partizanskog odreda i Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije, u sadejstvu sa vojnicima Crvene armije, oslobodili Suboticu od fašističkog okupatora i da je na dan u kome je njegov grad izvojevao slobodu, u odlučujućem okršaju koji se odigrao na Železničkoj stanici, smrtno ranjen komandant Odreda – Jovan Mikić Spartak.

„Iako udaljena od najžešćih ratnih operacija, ogromnog danka u ljudskim životima nije bila pošteđena ni Subotica u kojoj su, poznato je, antifašistički pokret činili ljudi različite nacionalne i verske pripadnosti, različitog socijalnog statusa i obrazovanja, ali jedinstveni u borbi za slobodu. U Drugom svetskom ratu stradalo je više od 7.000 građana Subotice“, podsetio je Bakić.

Dodao je da je naša zajednička obaveza da – poštujući herojsku borbu rodoljuba i antifašista čiji su najviši ideali bili sloboda i ravnopravnost svih naroda i njihovo pravo da budu svoji na svome – obeležavanjem 10. oktobra čuvamo uspomenu na značaj pobede nad fašizmom, monstruoznom ideologijom zla i razaranja utemeljenoj na mržnji i zločinu.

„Naša obaveza je da se svake godine sa ponosom sećamo ovog datuma, da položimo vence na grobove žrtava i da izrazimo iskreno divljenje, najdublje poštovanje i večnu zahvalnost svima onima koji su dali svoje živote da bismo mi danas bili slobodni, i da bismo živeli u miru“, kazao je Bakić.

Naša obaveza je, podvukao je, i da ne dozvolimo relativizaciju njihovog stradanja kroz pokušaje širenja neofašističke ideologije, da ne dozvolimo da se promeni tok istorije, da se žrtva proglasi za dželata, a dželat za žrtvu, da laž pobedi istinu.

„Mladim generacijama koje dolaze moramo da kažemo koliko su naši preci skupo platili pobedu nad fašizmom i nacizmom, ali i da im ostavimo slobodnu, razvijenu i prosperitetnu Srbiju koja, kako ističe naš predsednik Srbije Aleksandr Vučić, ostaje posvećena idealima antifašizma, slobodarstva, nepokornosti i saradnje“, naglasio je gradonačelnik Bakić.

Podsetio je kako tačan broj ljudskih žrtava Drugog svetskog rata nije utvrđen, da nikada nije utvrđen ni tačan broj žrtava fašističkog terora na području nekadašnje Jugoslavije u kojoj je, kako je svojevremeno objavljeno, poginulo oko 1.700.000 ljudi.

Istakao je da su tokom tih ratnih godina ljudi pojedinih vera i nacionalnosti masovno odvođeni u koncentracione logore gde su mučeni, a zatim ubijani u gasnim komorama i spaljivani u krematorijumima, da stradanje nedužnog sveta nije bilo vezano samo za logore nego i za druge vidove istrebljivanja svega što je bilo srpsko i jevrejsko, pravoslavno i patriotsko, i da su okupatori slali na strelišta i nedužne radnike, starce, žene i decu i – bez obzira na godine, uzrast i pol – masovno ih ubijali.

Naglasio je da su od aprila 1941. godine i za sve Subotičane koji su se osećali antifašistima i koji su prezirali okupatora počeli dani straha, dani svakodnevne strepnje, dani mučenja.

„Žuta kuća je, kako navode svedoci koji su preživeli to mučilište, u onim prvim mesecima rata postala nezvanični centar grada, tačka oko koje se stvorio brisani prostor, mesto koje su svi daleko obilazili, omrznuti simbol nečeg strašnog i pretećeg što izvire iz svih pora okupatorskog režima. Ne smemo da zaboravimo patnje i zverstva koja su građani i građanke Subotice pretrpeli u Žutoj kući, po zatvorima i logorima u gradu i okolini. Ne smemo da zaboravimo ni racije, masovna hapšenja, interniranja, streljanja, pogubljenja vešanjem subotičkih rodoljuba, ubijanja po okolnim selima i proterivanje stanovništva u logore, deportaciju subotičkih Jevreja u Aušvic i druge logore smrti širom Evrope. Neophodno je da ih se uvek prisećamo i gajimo poštovanje prema njihovim žrtvama“, poručio je gradonačelnik Stevan Bakić.

Čestitajući Subotičanima Dan oslobođenja u Drugom svetskom ratu, on je istakao kako naša Srbija stoji na braniku istorijske istine, da naša država poslednjih godina mnogo preduzima da se od zaborava otrgne naš veliki doprinos antifašističkoj borbi, da će Grad Subotica i ubuduće slediti takav pristup i da će i u narednim godinama obeležavati 10. oktobar na način koji ovom – za građane Subotice i te kako značajnom datumu – zaista i priliči.

Prisutnima na komemorativnom skupu kod Spomenika žrtvama fašizma obratili su se i predsednik Gradskog odbora SUBNOR-a Subotica, Aleksandar Toković, i predsednik SUBNOR-a AP Vojvodine Jovo Baroševčić.

Na spomen-kompleksu palim crvenoarmejcima – vojnicima Trećeg Ukrajinskog fronta, na Pravoslavnom groblju u Dudovoj šumi gde su, takođe, položeni venci i gde se služio parstos za pale junake Crvene armije i Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije, u ime grada Subotice venac je položila delegacija koju je predvodio gradonačelnik Stevan Bakić.

Grad Subotica