Pre tačno 104 godine na širokom prostoru zapadne Srbije započeta je akcija koju je istorija zapamtila kao jednu od tri austrougarske ofanzive na našu zemlju, a u kojoj je vojska predvođena komandantom Stepom Stepanovićem izvojevala prvu savezničku pobedu u Prvom svetskom ratu.
Dana 28. jula 1914. godine Austrougarska je udarila na Srbiju, a napadi su trajali do 24. avgusta i završili se teškim porazom Austrougara na Ceru i trijumfom srpske vojske.
Sve je počelo otvorenim telegramom koji je ministar inostranih poslova grof Bertold tog dana uputio vladi Kraljevine Srbije u kojem je stajalo da "Austrougarska smatra da se od sada nalazi u stanju rata sa Srbijom".
Po objavi rata topovski hici sa broda "Bodrog" ispaljeni su noću na Beograd, a vojne operacije Austrougarske nastavljene su desantom austrougarske vojske preko Drine.
Znajući da Austrougarska priprema veliku letnju ofanzivu na Srbiju, naša Vrhovna komanda pripremala se za taktičko-operativna dejstva i kontraofanzivu.
Srpska vojska je bila pretežno raspoređena u unutrašnjosti države, nekoliko desetina kilometara u pozadini. Manji odredi bili su na granici, što je izvedeno zbog omogućavanja lakšeg premeštanja jedinica na potrebna ratišta.
Glavne operacije odvijale su se u slivu reke Jadar, a potom na planini Cer i reci Drini, gde je srpska vojska ostvarila prvu veliku pobedu, boreći se pod komandom generala Stepe Stepanovića.
Čuvenoj Cerskoj bici, prethodila su četiri dana žestokih borbi u Podrinju od 12. do 15. avgusta.
Prvi okršaj
Do prvog okršaja na istočnim padinama planine Cer došlo je nešto kasnije, u noći između 15. i 16. avgusta, kod sela Tekeriša. Tada su delovi srpske Kombinovane divizije i poziva naišli na austrougarske izvidnice ulogorene na padinama Cerske planine.
Usledio je niz okršaja za kontrolu nekoliko okolnih gradića i sela, gde su u noćnim borbama Srbi primorali austrougarske snage na povlačenje.
Razbijene i demoralisane austrougarske formacije počele su da beže preko Drine u noći 19. na 20. avgust i nastavile s povlačenjem tokom celog sutrašnjeg dana.
Austrougarski vojni komandant Poćorek tražio je svog podređenog, generala Franka, komandanta Pete armije, da položaje održi po svaku cenu, ali to nije bilo moguće.
S druge strane, zbog izuzetnih zasluga u rukovođenju i komandovanju u Cerskoj bici, komandant Druge srpske armije Stepa Stepanović unapređen je u čin vojvode.
Ta prva pobeda saveznika u Prvom svetskom ratu afirmisala je vojvodu Stepu, značajno ojačala moral srpske i savezničke vojske, te dodatno podigla ugled Srbije među saveznicima, neprijateljima i ostatkom sveta.
U Cerskoj bici srpske snage izgubile su 16.304 vojnika, podoficira i oficira dok su austrougarski gubici iznosili oko 23.000 vojnih lica.
Kurir.rs/Blic/Srna
