Zemljotres koji je pred vaskršnje praznike pogodio Hercegovinu, dobro je zaljuljao okolne države, pa i Srbiju, te opet pokrenuo priče o eventualnim jačim potresima koji bi u budućnosti mogli da se presele i kod nas.
Potres jačine 5,7 stepeni po Rihteru, sa epicentrom u Stocu, udaljenom 15 kilometara od Ljubovije i 40 km od Mostara, pričinio je priličnu materijalnu štetu, odneo život 27-godišnje Elmire Sefo koja je stradala nakon što se stena odlomila sa brda i pala na njenu kuću, a u noći između petka i subote dobro je zaljuljao i zgrade u pojedinim gradovima širom Srbije, pa i u Beogradu. A osetio se i u BiH, Hrvatskoj, Italiji, Crnoj Gori, Albaniji.
- Zemljotres u Hercegovini je po jačini bio sličan onom u Petrinji iz 2020. godine, ali su zahvaljujući stenovitom, krškom tlu bili blaži efekti u Hercegovini - objasnio je hrvatski seizmolog Krešimir Kuk.
NE PROPUSTITE
Neki krak će krenuti i ka nama
Hercegovina je poznata kao trusno područje.
- Hercegovina je prostor sa najviše umerenih zemljotresa, tokom godine ima mnogo potresa magnitute tri i četiri stepena. Ipak, kada zemljotres ima ovako veliku magnitudu, a to odgovara najvećem u poslednjih 100 godina i kad vidimo kako se to žarište ponašalo u prošlosti, mogu da kažem da je verovatnoća da se u tom istom prostoru narednih dana dogodi jači potres minimalna - rekla je seizmolog Slavica Radovanović.
Po njenom mišljenju, međutim, realno je da se za nekoliko godina seizmička aktivnost iz Hercegovine prenese na susedne prostore.
- Seizmička aktivost na prostoru Dinarida će se razvijati. Videli ste to u bliskoj prošlosti po potresima. Zagreb, Albanija, sada Hercegovina... Razvijaće se, a neki kraci će ići i ka nama, ka spoljnim obroncima Dinarida. Setite se uostalom tri najjača zemljotresa na prostorima bivše Jugoslavije dogodila su se u relativno kratkom periodu - Skoplje, Banjaluka, Crna Gora. Sada smo u jednom ciklusu koji traje - ispričala je Radovanovićeva za TV Nova S.
NE PROPUSTITE
Jači potresi u narednih 10-12 godina
Po njenom mišljenju, najugroženija bi mogla da bude istočna Srbija.
- Imamo prostore u kojima dugo nismo imali jače potrese, pre svega u istočnoj Srbiji. Tek neke manje kod Paraćina. Tu čak nismo beležili ni slabe zemljotrese. Isto kao i prostor koji se “budi” zbog Petrinje, a on se prostire od Južne Morave na jugu, preko Krupnja, Ljiga, Lazarevca do Petrovca na Mlavi.
Radovanovićeva je pre nekoliko meseci, nakon potresa koje smo imali u Šumadiji, izjavila da se može očekivati da će u narednih deset do 12 godina Srbiju pogoditi jači zemljotres. Prema njenim rečima intenzitet tog jačeg zemljotresa zavisiće od toga šta će se dešavati u nekim delovima susednih država.
Ona je podsetila i na interesantan podatak da je iste godine, 1927, kada je bio poslednji veliki zemljotres u Stocu (BiH), bio i potres na Rudniku, jedan od najvećih zabeleženih zemljotresa u Srbiji.
- To svedoči o tome da su naši prostori povezani.
Sedam crvenih zona
Geološki informacioni sistem Srbije označio je sedam područja sa mogućim jakim zemljotresima.
- Vojvodina - Kanjiža, Bečej, Novi Sad i Ruma
- Zapadna Srbija - Loznica, Krupanj i Bajina Bašta
- Centralna Srbija - Lazarevac, Aranđelovac, Rudnik, Kraljevo i Kopaonik
- Područje Velike Morave - Svilajnac, Jagodina i Stalać
- Područje istočne Srbije - Golubac i Negotin
- Područje između Nišave i srednjeg i gornjeg toka Južne Morave - Dimitrovgrad, Bosilegrad, Niš i Vranje
- Kosmet - Peć, Prizren, Priština, Lipanj i Uroševac
Prema tim procenama na području Srbije zemljotresi jačine šest stepeni Merkalijeve skale ugrožavaju 13 odsto površine, jačine sedam stepeni 59 odsto, jačine osam stepeni 23 odsto, a oni jačine devet stepeni oko pet odsto površine Srbije. To znači da je oko 87 odsto teritorije Srbije ugroženo zemljotresima koji oštećuju građevinske objekte.
Kao onaj što je bio u Kraljevu 2010.
Branko Dragićević, direktor Seizmološkog zavoda Srbije, nedavno je istakao “da se na našim prostorima prosečno događaju onakvi zemljotresi kao što je bio onaj u Kraljevu 2010. i da nam takvi slede”.
Zemljotresi sa magnitudom 5,5 jedinica Rihterove skale u 21. veku ne smeju da pričine nikakvu materijalnu štetu, odnosno ne smeju da ugroze ni ljudske živote ni imovinu, jer su tehnologija i način gradnje toliko uznapredovali da mi možemo gradeći objekte koji su otporni na dejstvo zemljotresa u potpunosti da se zaštitimo. Međutim, imamo i starih objekata, koji su izgrađeni nakon 1963. pri čijoj gradnji nisu poštovani propisi, na kojima su rađene neke intervencije koje su dodatno uticale na njihovu ranjivost”.
U Srbiji maksimalno pet do šest stepeni
Najjači zemljotres magnitude šest stepeni Rihterove skale registrovan je u Lazarevcu 1922. godine. Međutim, meteorolog Ivan Ristić ističe da su zemljotresi te jačine kod nas vrlo retki.
- Maksimalno, kod nas može biti od pet do šest stepeni. Ali i to se dešava jednom u 100 godina - rekao je Ristić.
On je za pojedine medije napomenuo “da se samo u Vojvodini može očekivati mirno tlo”.
Kurir.rs/Blic
NE PROPUSTITE
bonus video:
