- Na današnji dan, 16. oktobra, navršava se 45 godina od smrti Milivoja Crvčanina, protojereja - stavrofora, kompozitora i diplomate, objavio je u ponedeljak Narodni muzej Kraljevo na svojoj Fejsbuk stranici u čast ovog legendarnog Kraljevčanina.
Crvčanin je rođen 7. februara 1892. godine u uglednoj kraljevačkoj trgovačkoj porodici: njegov otac Milutin bio je narodni poslanik, član Opštinskog odbora i predsednik Kraljevačke opštine, dok se majka Živka bavila muzikom i pevala kao sopran.
Osnovnu školu je završio u Kraljevu, a Bogosloviju Svetog Save u Beogradu kada je paralelno pohađao i Muzičku školu, gde su mu predavali Stevan Mokranjac, Josif Marinković, Jovan Zorko i Stevan Hristić. U Pragu je završio Državni konzervatorijum na odseku za kompoziciju i dirigovanje, nakon čega je u istom gradu, na Filozofskom fakultetu Karlovog univerziteta doktorirao muzičku estetiku sa temom „Srpsko crkveno pojanje u prošlosti i sadašnjosti“.
Crvčanin je vodio i hor bogoslova Bogoslovije Svetog Save, a za vreme raspusta hor Pevačkog društva „Sveti Sava" i radnički hor u Kraljevu. Osnovao je i vodio mešoviti hor „Sveti Ilija" u selu Sirči kod Kraljeva, koji je uglavnom negovao dela tada savremenih srpskih kompozitora. Mešoviti hor je često nastupao u Kraljevu, Vrnjačkoj Banji, Trsteniku i drugim mestima Srbije. Za sveštenika je rukopoložen 1915. godine i postavljen za sveštenika gornjomilanovačke parohije, ali je sa porodicom najveći deo života proveo u Pragu.
Kao kompozitor, izgrađivao se na tradiciji poznog romantizma i iskustvu nacionalnih škola. Dela je stvarao na osnovu bogate narodne muzičke tradicije i po srpsko-crkvenim napevima. U Crnčaninov poduhvat spada da je u pravoslavnoj muzici ljudskim glasovima prvi put dodao instrumente i razvijao velike polifone oblike, a njegov opus ostvaren je na polju instrumentalne i vokalno-instrumentalne muzike. Uspešno se bavio i pisanjem scenske muzike. Crvčaninova dela su izvođena u Čehoslovačkoj, Engleskoj, Americi, Belgiji, Švajcarskoj i Jugoslaviji.
Kao diplomata kraljevine Jugoslavije odigrao je ključnu ulogu u formiranju Mauzoleja, spomen- kosturnice i srpskog vojničkog groblja u Jindrihovicama u Češkoj, gde su stradali srpski zarobljenici za vreme Prvog svetskog rata u istoimenom logoru. U ovom kompleksu počiva 7100 srpskih vojnika i 189 ruskih čije je ostatke Milovoj Crvčanin prikupio i smestio u drvene numerisane kovčežiće i jedno vreme bio čuvar ovog mesta.
Tokom života primio je brojna odlikovanja: Albansku spomenicu, spomenice kralja Petra I i kralja Aleksandra I, Ratni krst i naprsne krstove episkopa češkog Gorazda i patrijarha moskovskog i cele Rusije Pimena, orden Svetog Save IV reda, III reda i II reda, Belog orla, odlikovan je i priznanjem Viteza Legije časti. Bio je član Udruženja kompozitora Srbije, Saveza ratnih vojnih invalida i Udruženja nosilaca Albanske spomenice. Deo njegove zaostavštine čuva se u Narodnom muzeju u Kraljevu.
Kurir.rs/J. S.
NE PROPUSTITE
