Grmljavina je meterološka pojava, a u jednom delu sveta javlja se čak tokom 300 dana u godini. Grmljavina je zvuk, koji je posledica delovanja munje. Širi se brzinom oko 300 metara u sekundi. Prvo se vidi bljesak munje, pa se čuje grmljavina, jer je brzina svetlosti brža od brzine zvuka. Inače, brzina svetlosti iznosi oko 300.000 kilometara u sekundi. Jačina grmljavine je oko 100 decibela.
Grmljavina se javlja u kumulnimbusima, oblacima vertikalnog razvoja. Ovi oblaci zauzimaju male površine, ali se prostiru visoko i neretko probijaju vrh troposfere, uglavnom u tropskim predelima, gde dostižu visine i do 20, pa i više kilometara.
Grmljavinski procesi su najčešći i najintenzivniji u tropskim predelima, a u našim umerenim širinama u letnjem i toplijem delu godine. U Srbiji se u proseku tokom godine dogode 30-40 grmljavinska dana, na planinama i znatno više. U tropskim i nekim suptropskim predelima, a naročito na ekvatoru grmljavinske aktivnosti u proseku se jave i više od 200 dana u godini.
Ipak, postoji jedan kraj u svetu, gde se u proseku grmljavinske oluje jave tokom 300 dana u godini. Reč je o mestu na severozapadu Venecuele, odnosno o jezeru Marakaibo. Ovo jezero najevće je u Južnoj Americi. Marakabio je jezero i morski zaliv (po nekima kontinentalno more) na severozapadu Venecuele. Na severu je povezano plitkim kanalom San Karlos (dubina 2 do 4 m) sa Venecuelanskim zalivom. Vodu prima iz mnoštva reka od kojih je najveća Katatumbo. Voda u jezeru je poluslana.
Zbog orografije i planisnkih venaca, padavina ima znatno više na južnom, nego na severnom obodu jezera. Prosečna godišnja količina padavina na jugu iznosi oko 1500 milimetara kiše po kvadratnom metru. Planinski vetar sa Anda noću dolazi u kontakt sa toplim i vlažnim vazduhom na površini jezera, formirajući grmljavinske oluje to u proseku i 300 dana godišnje.
Nevreme sa grmljavinom čini područje jezera mestom sa najčešćim munjama na zemlji. U proseku godišnje ima oko 233 udara groma po kvadratnom kilometru. Oluje su u najvećem broju tokom noćnih sati. Najveći udar gromova javlja se u proseku u septembru, a područje jezera može da doživi i do 280 udara groma na sat, približno 28 udara groma u minuti, u trajanju do 9 sati.
Ovo je jedinstven fenomen na planeti i najveći prirodni izvor ozona. Munje ne samo da su česte, nego su i veoma jake, tako da jedna varira između 100 i 400 hiljada ampera, što je znatno iznad norme. Ovo ih čini neverovatno svetlim i kao takve su vidljive sa daljine od čak 250 kilometara. Ova oluja je takođe veoma predvidiva, pa se može tačno reći kada će krenuti i sa kog mesta. Ovaj fenomen je poznat već vekovima. Lokalno stanovništvo ga naziva "vatrenom rekom" i znakom bogova. Zauzeo je čak i svoje mesto u istoriji, jer je sprečio dve noćne invazije na Venecuelu.
U zavisnosti od vlažnosti vazduha munje mogu da budu različitih boja, ili čak da pred posmatračem menjaju boje. Jedno od najčešćih objašnjenja za nastanak ovih oluja i munja koje ih prate je jedinstven geografski položaj, topografija i atmosferske prilike u regionu, a postoji i mogućnost da je jedan od uzroka metan, koga ima u ogromnim količinama.
Još jedna misterija je da ove oluje nekad iz čista mira znaju da prestanu na duže periode. 2010. godine je posle učestalog svakodnevnog sevanja i grmljavina sve odjednom stalo, i to na 6 nedelja, što je najduža pauza u 104 godine. Ova oluja i ove munje su jedinstven fenomen na planeti Zemlj i svake godine privuku ogroman broj turista, istraživača i naučnika koji se dive i istražuju ovu neverovatnu pojavu.
Kurir.rs/Telegraf
NE PROPUSTITE
