Hrvati ovo ne žele da čuju: Centar Zagreba pripadao Srbima! Gde god se okreneš na Trgu bana Jelačića - kuće srpskih porodica! A onda su došle ustaše...
Kuća Stanković, Demeter, Popović, Gavela, Srpska banka, Ćuk, Živković, Milinov... Gotovo polovinu zgrada na Trgu bana Jelačića izgradile su srpske porodice pravoslavne porodice koje su se doselile u Zagreb u 18. veku. U prizemljima su im bile trgovine, a na spratovima stanovi, zabeleženo je u prilogu Vida televizije.
- Bili su vešti, iskusni, govorili su više jezika i već u drugoj generaciji neki od njih toliko bogati da ne moraju ništa da rade ceo život. Ono što ne piše, prvo zagrebačko pozorište sagradio je pripadnik pravoslavne zajednice, Hristofor Stanković, s novcem koji je dobio na lutriji.
Taj period pred Prvi svetski rat bio zlatni period, navodi se. Zlatni period po tome što je to vreme nastanka osnovnih institucija srpskih, dakle privrednika, Srpske banke, srpske štamparije, Srbobrana kao njihovog glasnika - objasnio je Čedomir Višnjić, urednik u SKD Prosvjeta.
Gordana i Pavle Medaković su govorili o svojoj porodici i Zagrebu njihovih predaka, primorju...
- Idemo sada prema zgradi Srpske banke, Jurišećeva 4 bila, ne znam da li je ostao isti naziv ulice. U Dubrovniku, hotel Imperijal, hotel Lapad, Sumratin, Lapadska plaža su bili u vlasništvu Srpske banke - nabrojao je Pavle.
Palača Medaković. Sagradio ju je 1885. Pavlov pradeda Bogdan.
- Evo tu na prvom spratu je Dejan, moj otac rođen. Tu počinje priča o egzodusu porodičnom, septembra 1941. godine.
Tada je njegov otac Dejan sa sestrom bežao iz Zagreba pred ustaškom vlašću.
Posebnu je tragediju doživela porodica Milinov. Utemeljivač njenog bogatstva Svetozar Milinov i njegovi sinovi su ubijeni. Danas samo mali kamen spoticanja, kaže se u prilogu, ispred nekadašnjeg hotela Milinov podseća na bivšeg vlasnika velelepne zgrade na trgu. Na većini objekata koji su se povezivali s predratnom srpskom zajednicom nema ni toga.
