Ovaj manastir koji je u selu Pirkovac, udaljen oko 20 kilometara od Svrljiga, zapušten je posle Drugog svetskog rata, da bi za kratko vreme oživeo kaluđer Varnava koji je u njega došao 2002. godine.
Kada je iguman Varnava Nikolić, rodom iz Iriga, došao u Pirkovac, nije bilo ni puta, ni asfalta, a kamoli parkinga. Uz pomoć priloga, manastir se godinu po godinu razvijao, iako sva svrljiška sela u okolini, naročito u zapadnom delu opštine, izumiru.
U manastiru se ponovo služi liturgija, venčava se i krštava. Obnavlja se deo po deo - kaže starešina manastira iguman Varnava.
Na manastiru je skinut dotrajali lim postavljen još 1925. godine i stavljen je novi, bakarni krov, a uređena je i fasada.
Kaluđer Varnava kaže da je došao u manastir sa samo 50 evra u džepu i jednim magaretom. Sada manastirsko domaćinstvo gaji stoku, obrađuje zemlju i samo se izdržava svojim radom i prilozima.
Bunar u oltaru, lekoviti izvor i isceliteljske relikvije
Ispod oltara same crkve nalazi se bunar, a ispod manastira izvor Svete Petke za koji kažu da je lekovit i da isceljuje.
Voda je, prema rečima igumana Varnave, ispitivana i dokazano je da je lekovita.
"Pijaća je, reguliše krvni pritisak, dobra je za živce, alergije, a upotrebljavaju je čak i oni neverujući. Interesantno je da se voda sa ovog izvora nikad ne zamuti, a mnogi od vernika je osveštenu čuvaju u posebnom kutku u kući", objašnjava Varnava.
U samom manastiru nalazi se nekoliko relikvija, a među najznačajnijima su riza sa moštiju Svete Petke i ikona Majke Božije Brzopomoćnica sa Svete Gore za koju se veruje da ima čudotvorno dejstvo i da pomaže teško obolelima i ljudima u nevolji.
Meštani i vernici potvrđuju da su ovde mnogi ozdravljali, dobijali porod nakon dugo vremena, a iguman Varnava kaže da je i uramljena slika patrijarha Pavla počela da mirotoči.
Brojni vernici koji dolaze iz svih krajeva, autobusima, samostalno i organizovano, dodaju da je i molitva igumana Varnave čudotvorna. Pomaže, kažu, kroz razgovor i molitvu.
Manastir bogate prošlosti
Manastir koji se nalazi na obroncima Svrljiških planina sagrađen je u doba Nemanjića, u srednjevekovnoj župi Golak. Po jednom predanju, manastir je izgradio Sveti Sava, dok je po drugom predanju izgrađen na mestu susreta razdvojene braće Vuje i Gruje iz Rudnika kod Milanovca.
Spominje i u turskim popisima iz 15. i 16. veka i vezuje se za nestalo selo Rašinac. Kao godine velikih obnova spominju se 1518, 1857, 1863, 1890. i 1896. godina.
Zapadni zid crkve porušen je i ona je produžena u obnovi 1863. godine kada je i kameni ikonostas zamenjen drvenim. Manastir su Turci zapalili 1876. godine, a 1896. je obnovljen i osvećen od strane episkopa timočkog Melentija – priča starešina manastira Varnava.
U njemu su od ratova bežali, ali i leta provodili mnogi znani i neznani, a često je bio utočište kralju Petru Karađorđeviću, njegovom sinu Aleksandru i Nikoli Pašiću.
I danas ga pohode mnogi poznati iz zemlje i okruženja.
U knjizi “Manastir Sveti Aranđeo – Rašinska crkva” Svetozara Stajića navodi se da je arhitektonsko rešenje crkve u osnovi trolist sa istočnom oltarskom apsidom i dvema užim bočnim apsidama.
Ikonostas je iz 1896 godine, a radio ga je ikonopisac Lazar Krđalić iz Beograda. Sadašnji živopis na zidovima rađen je u seko-tehnici, potiče iz 1941 godine, ali se ispod njega naziru starije freske - primećuje Stajić.Pre Drugog svetskog rata manastir je oživeo pop Blagoje Popović, od kada datira i parohijski dom na kome je kao godina izgradnje navedena 1927. godina.
Nekada centar pismenosti
Nešto pre obnove 1863. godine, dok je crkva bila ruinirana i nije služila, pokrenuta je inicijativa da se u njoj otvori škola.
U knjizi Sevdelina Andrejevića “Davidovac i Radmirovac” autor navodi da je 1852. godine Načelstvo okruga gurgusovačkog za otvaranje škole pisalo molbu Popečiteljstvu unutrašnjih dela.
Škola je iste godine počela da radi pri manastiru Svetog Aranđela i bila je treća po redu u svrljiškom srezu, nakon škola u Niševcu i Crnoljevici.
Nema pisanih podataka do kada se škola nalazila u crkvi, ali se već 1855. godine navodi da su škole u Crnoljevici i pri Svetom Aranđelu bile od čvrstog materijala, pa se po tome može i zaključiti da je već tada škola imala posebnu zgradu pored manastira, čime su manastir i škola, postali centar duhovnog i prosvetnog života za stanovnike 16 sela iz graničnih delova svrljiškog i banjskog sreza - stoji u knjizi “Davidovac i Radmirovac”.
Zgrada stare škole je urušena, a trenutno se gradi novi konak.
