Mistični koncentrični krugovi kod vršačkih sela Vatin i Vlajkovac, za koje se veruje da su predstavljali prve kalendare u Evropi, čak dva milenijuma starije od britanskog Stounhendža, nisu jedini na tlu Vojvodine!
Arheolog amater iz vršačkog udruženja "Feliks Mileker" Fodor Tamaš pronašao je još četiri slične zemljane formacije na potezu od Vršca do Arače, a veruje da ih ima još mnogo više. To baca potpuno novu svetlost na dosadašnja saznanja o praistorijskom životu na tim prostorima i zahteva opsežna istraživanja.
Novootkriveni krugovi se nalaze kod Plandišta, Kupinika, Šurjana i Arače, a svi su udaljeni nekoliko stotina metara od poznatih neolitskih arheoloških lokaliteta. Fodor smatra da je upravo ta blizina još jedan od dokaza da te kružne formacije, koje nisu tipične za vinčansku kulturu kojoj pripadamo, zaista predstavljaju tzv. rondele iliti koncentrične krugove kojih u Evropi ima više od 150, a za koje se pouzdano zna da su predstavljali praistorijske kalendare i mesta za obavljanje kultnih radnji.
- Naučnici smatraju da su te poznate evropske rondele napravili doseljenici sa naših prostora što upućuje da su mnogo pre toga takve formacije bile izgrađene i kod nas. Zato i verujemo da su naši krugovi stari oko 6.500 godina te da je pravljenje takvih svojevrsnih kalendara poteklo upravo odavde - kaže Fodor koji se ovim istraživanjem bavi već šest godina.
Nove krugove locirao je zahvaljujući satelitskim snimcima s obzirom na to da se ne mogu videti golim okom sa zemlje jer su svi - preorani.
- Na aplikaciji "Google earth" postoji "glajder" koji prikazuje više satelitskih snimaka istog predela napravljenih u različitim vremenskim periodima. Na zimskim snimcima, na kojima nema vegetacije, jasno se vide beličaste kružne formacije. Iako je ta zemlja preorana, formacije su vidljive, jer satelit može da "uhvati" vlagu koja se skuplja u šupljinama duboko ispod zemlje. A te šupljine ukazuju da se tu nalaze ostaci starih zemljanih kuća ili drugih praistorijskih objekata - objašnjava Tamaš.
U toj potrazi Tamaš nije imao pomoć stručne literature jer ni u domaćoj ni u stranoj nije pronašao podatke o postojanju bilo kakvih krugova u Vojvodini. Ipak, znajući da su se takva svetilišta nalazila blizu nekadašnjih velikih neolitskih naselja, pratio je zamišljenu liniju od Vršca do Stounhendža, koja, slučajno ili namerno, prolazi kroz više neolitskih nalazišta, a tako je i došao do senzacionalnog otkrića.
Veruje da će na tom pravcu locirati još takvih formacija.
Međutim, da bi te tvrdnje bile potkrepljenje ili osporene, neophodno je da se uradi geomagnetno snimanje, najpre krugova kod Vatina, koji su najočuvaniji jer nisu preorani zbog neplodnog i močvarnog tla, a kako bi se utvrdilo šta se nalazi ispod te zemljane formacije koju čini pet koncentričnih krugova. Postojale su indicije da će tako nešto biti urađeno ove godine, ali zasada od toga nema ništa. Do tada ostaje samo da se nagađa.
Zalazak sunca
Kako bi dokazali da su vršački krugovi nekada bili svetilišta iz kojih su ljudi u neolitu posmatrali kretanje nebeskih tela i tako određivali kad treba da seju ili žanju ratarske kulture, članovi udruženja "Feliks Mileker" već šest godina na zimski i letnji solsticijum, iz centra tih krugova, posmatraju izlazak sunca u odnosu na Vršačke planine.
I svakog puta videli su isto - sunce koje se rađa tačno u podnožju planine i potom se prateći liniju brda kao točak penje ka najvišem vrhu, a to se, kako kažu, više ne može smatrati slučajnošću.
- Lično sam se uverio i da se iz centra krugova kod Šurjana, koji su vazdušnom linijom od Vršca udaljeni pedesetak kilometara, vide obrisi Vršačkih planina, pa je pretpostavka da su praistorijski ljudi i odatle, u odnosu na taj planinski masiv, posmatrali kretanje sunca - ističe Fodor.
(Kurir.rs/Novosti)
NE PROPUSTITE
