Uroš je bio sin jedinac cara Dušana i carice Jelene. Na dvoru je, posebno pod uticajem majke, stekao odanost pravoslavnoj veri.Marička bitkaPrema tekstovima vizantijskih istoričara, Dušan je deo svog carstva „od Jadranskog mora i reke Dunava do grada Skoplja“ dao sinu na upravljanje, ali je zadržao vrhovnu vlast u celom carstvu.Uroš je na carski presto došao posle Dušanove smrti 1355. godine. Imao je tada 19 godina.Zbog neiskustva u državničkim poslovima i unutrašnjih napetosti u državi u kojoj su gospodari pojedinih oblasti težili potpunoj vlasti, Srpsko carstvo počelo je da slabi. Posebno jaka bila su braća Mrnjavčević, Vukašin i Uglješa. Vukašina je Uroš morao da uzdigne za kralja 1365. godine i da ga postavi za savladara, a Uglješa je, sa despotskom titulom, preuzeo vlast u oblastima kojima je vladala carica majka Jelena. Letopisci beleže da je Uroš „dočekao veliku bedu od svoje vlastele i malo godina carovao, i on se predstavi od ovog života (...) Carstvo njegovo uzeše jedan deo knez Lazar, a drugi deo Vukašin, koji, drznuvši se na kraljevstvo, ništa se nije brinuo o prokletstvu Svetoga Save. A grčke krajeve i gradove uze Uglješa.“U takvim okolnostima 1371. godine odigrala se bitka između Turaka i srpske vojske na Marici. Srbi su teško poraženi, a oba Mrnjavčevića su poginula. Dva meseca posle Maričke bitke u 33. godini umro je i car Uroš.Hroničari onog doba pišu: „Njegovom smrću skonča se Carstvo srpsko, jer on beše sedmi i i poslednji vladar iz roda Nemanjina.“ Sudbina Uroševa česta je tema umetničkih obrada.KtitorUroš je sa majkom dovršio Dušanov manastir Matejič iznad Kumanova i podigao crkvu Svete Trojice u Skoplju.Njegove mošti su tek sredinom 16. veka izvađene iz groba u Nerodimlju na Kosovu i unete u tamošnji manastir Uspenija Presvete Bogorodice. Vek i po docnije prenete su na Frušku goru, a 1942. godine, pred ustašama, sklonjene su u Sabornu crkvu Beogradu, gde se i danas nalaze.Srpska crkva proslavlja ga 15. decembra.
JEFREM PATRIJARH - MUDRAC IZ PEĆINEJefrem, rodom iz Trnova u Bugarskoj, rano se odlučio za monaški život. Posle boravka na Svetoj Gori, preko Bugarske je došao u Srbiju. Tu se prvo nastanio u jednoj pećini kod Dečana, a onda mu je patrijarh Sava IV uredio pećinu u Ždrelu kod Peći. Tu su ga obilazili mnogo monasi željni pouke. I tu ga ja 1375. zadesio izbor za naslednika Save IV na patrijaršijskom tronu.Srpsko carstvo raspadalo se posle Maričke bitke i Jefrem, tada već u godinama - imao je 63 - uložio je veliki napor da prilike u državi smiri. Kad je to postigao, posle četiri godine dobrovoljno se povukao sa čelnog mesta u crkvi u manastir Svetih arhanđela kod Prizrena.Ali Srbiju je zadesila još veća nesreća - Kosovski boj, a patrijarh Spiridon je umro. Jefrem opet preuzima vođenje crkve i pomaže kneginji Milici i njenom sinu Stefanu da prebrode najteže trenutke. Godinu dana kasnije, po drugi put svojevoljno ostavlja čast i tegobe patrijarha i odlazi u pećinu u Ždrelu. Tu ostaje do smrti 1400. godine. Srpska pravoslavna crkva proslavlja ga 28. juna.
