U sklopu svečanosti „Dani Slobode 2023“, obeleženo je 79 godina od „Beogradske operacije“ (oslobođenja Beograda u 2. Svetskom ratu), 20.10.2023. godine, održana je državna ceremonija svečanog polaganja venaca na Groblju oslobodilaca Beograda.
Poštu palim herojima, pripadnicima Narodno-oslobodilačke vojske i jedinica Crvene armije odali su Prvi potpresednik Vlade i Ministar inostranih poslova Ivica Dačić, Ministar za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja Nikola Selaković, Ministar građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture Tomislav Momirović, delegacije grada Beograda, Ministarstva odbrane i Vojske Srbije, predstavnici SUBNOR-a Beograda i SUBNOR-a Srbije, ambasada Ruske Federacije, Azerbejdžana, Kazahstana i Belorusije i brojna udruženja građana udruženja građana. Delegacije su nakon toga položile vence i na Spomenik crvenoarmejcu i upisale se u spomen-knjigu.
U knjigu utisaka je upisano:
„Beograd i Srbija danas odaju počast hrabrim borcima Narodno-oslobodilačke vojske i Crvene armije, slavno palim za oslobođenje naše prestonice. Ovim potvrđujemo našu opredeljenost za pravu stranu istorije, na kojoj smo uvek bili i za antifašizam i anti-nacizam kao suštinu srpskog bića. Neka je večna slava i hvala hrabrim oslobodiocima! Živela Srbija!
„Beogradska operacija“ je trajala od 11. do 22. oktobra 1944. godine, kada su okupacione snage proterane do linije odakle artiljerijom nisu mogle da ugroze Beograd. Združene jedinice Narodno-oslobodilačke vojske i Crvene armije nanele su u ovoj operaciji težak poraz nemačkim jedinicama i oslobodile Beograd. Oslobođenjem Beograda okončana je nemačka okupacija glavnog grada u trajanju od 1.287 dana.
Kompleks Spomen-groblja oslobodilaca Beograda, nasuprot ulazu u Novo groblje, otvoren je svečano 20. oktobra 1954, na desetogodišnjicu oslobođenja grada. Uoči obeležavanja dve decenije od oslobođenja Beograda, avion sovjetske delegacije udario je, nesrećnim slučajem, u Avalu. Na mestu pada letelice podignut je spomenik. Tom prilikom poginuli su maršal Sergej Birjuzov (1904–1964) i general Vladimir Ždanov (1902–1964). Spomen – groblje oslobodilaca Beograda predstavlja zasebnu arhitektonsko-urbanističku celinu, koje je izgrađeno je po projektima arhitekata Branka Bona i Aleksandra Krstića. U dnu parkovskog kompleksa spomen-groblja, postavljena je skulptura crvenoarmejca – rad vajara Antuna Augustinčića. Na groblju je sahranjeno 2.953 boraca Narodno-oslobodilačke vojske Jugoslavije i 976 boraca Crvene Armije, poginulih tokom „Beogradske operacije“. Skulptura Partizana na pristupnom platou groblja je rad vajara Radete Stankovića. U sklopu obeležavanja 20. oktobra, polaganjem u Aleji streljanih rodoljuba (1941-1944) na Novom groblju, odata je pošta palim rodoljubima i streljanim patriotama, koji su žrtvovali svoje živote za slobodu prestonice.
JKP “Pogrebne usluge” Beograd
