Gavrilo Princip na Vidovdan, 28. juna 1014, izvršio je atentat austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda i njegovu suprugu Sofiju, a ove godine navršava se 100 godina od tog veoma važnog istorijskog događaja.
U vreme atentata Gavrilo Princip je bio suviše mlad za smrtnu kaznu, pa je osuđen na dvadeset godina zatvora, gde je bio izložen mučenjima.
Kaznu je služio u češkom Terezinu, gde je i umro od tuberkuloze 28. aprila 1918, malo pred kraj Prvog svetskog rata. Pri kraju života je bio zbog loših zatvorskih uslova vrlo oslabio i imao oko četrdeset kilograma.
U unutrašnjosti ćelije smeštene u tvrđavi Terezin, danas samo u zid ugrađeni okovi za koje je Gavrilo Princip bio svezan, svedoče o njegovoj mučeničkoj smrti. Na zidu ispred ćelije ugrađena je skromna ploča sa imenom zatvorenika, glavnog aktera sarajevskog atentata, koji je poslužio vladajućoj monarhiji da ultimatumom Srbiji započne jedan od najkrvavijih ratova u svetskoj istoriji.
Retko ko je video kako je član Mlade Bosne izgledao pre nego što je otišao na izdržavanje kazne u austrougarski kazamat, a slika u vreme kada je uhapšen i ona koja se često koristi u medijima pokazuje kakvu je torturu Gavrilo trpeo u zatvoru.
U Istočnom Sarajevu otkriven spomenik Gavrilu Principu
Povodom obeležavanja stogodišnjice od početka Prvog svetskog rata, danas je u novosagrađenom gradskom parku u Istočnom Novom Sarajevu otkriven spomenik Gavrilu Principu, atentatoru na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda.Spomenik je izliven u bronzi i visok je dva metra, a njegov autor je beogradski vajar Zoran Kuzmanović.Spomenik su otkrili srpski član Predsedništva BiH Nebojša Radmanović, predsednik Republike Srpske Milorad Dodik i načelnik opštine Istočno Novo Sarajevo Ljubiša Ćosić."Pucanj Gavrila Principa bio je pucanj za slobodu. Njegov pucanj bio je uvod u ono što su neki Evropljani pripremali godinama, a Srbi su iz tog rata izašli kao pobednici", kazao je Radmanović na ceremoniji.On je poručio da Vidovdan "nije samo verski praznik, već i dan prisećanja na žrtvovanja i bitke za slobodu", upozorivši da danas postoje pokušaji da se prekroji istorija.Dva entiteta u BiH, RS i Federacija BiH, odvojeno obeležavaju godišnjicu početka Prvog svetskog rata, a postoje i velike razlike u tumačenju Sarajevskog atentata.Centralna ceremonija obeležavanja 100 godina od početka Prvog svetskog rata i Sarajevskog atentata biće održana sutra na Vidovdan u Andrićgradu, u Višegradu.U Andrićradu je za sutra najavljen veliki multimedijalni program, pozorišni i koreografski performans.(EPK/Beta/riznicasrpska.net)
